زمینه و هدف: قرار گرفتن در معرض میدانهای الکترومغناطیس (EMF) با شدت پائین به مدت طولانی به عنوان یک عامل بالقوه خطرناک برای سیستمهای بیولوژیک شناخته شدهاند. درباره اثرات EMF بر سلامت انسان نظرات مختلفی وجود دارد. مطالعات اپیدمیولوژیکی و آزمایشگاهی حیوانی، اثرات زیانآور میدانهای الکترومغناطیس را بر سیستمهای بیولوژیک از جمله سیستم عصبی ـ مرکزی نشان داده است. مطالعات قبلی با میکروسکوپ نوری بیانگر اثرات زیانآور میدان بر تغییرات مورفولوژیک در مخچه بوده است. هدف ما در این بررسی مطالعه اثرات میدانهای الکترومغناطیس بر فرا ساختمان مخچه رت بود.
روش بررسی: در این بررسی30 سر رت نژاد wistar به عنوان مدل آزمایشگاهی انتخاب گردیدند و به دو گروه مساوی آزمایش و کنترل تقسیم شدند. رتهای گروه آزمایش به مدت 4 ماه روزانه 4 ساعت در معرض میدان الکترومغناطیس با شدت 3 میلی تسلا قرار گرفتند. پس از اتمام این مدت حیوانات گروه آزمایش و کنترل کشته شدند و نمونههایی از مخچه جهت مطالعه با میکروسکوپ الکترونی آماده شدند و بافت آنها مورد بررسی قرار گرفت، بررسی کمی و تعداد سلولها در دو گروه کنترل و آزمایش با استفاده از نرم افزار آماریSPSS وآزمون t - test مورد آنالیز آماری قرار گرفت. سطح 05/0p< معنیدار در نظر گرفته شد.
یافتهها: نتایج بدست آمده نشان داد که سلولهای پورکنژ مخچه در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کوچکتر میباشند و تعداد آنها بطور معنیداری (01/0p<) در گروه آزمایش کاهش یافته است. از دیگر یافتههای این پژوهش کوچک و متراکم شدن هسته، دیلاته شدن شبکه آندوپلاسمی، واکوئله شدن سیتوپلاسم، پارگی و از بینرفتن کریستاها در میتوکندریهای سلولهای پورکنژ مخچه بود.
نتیجهگیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که قرارگیری دراز مدت در معرض EMF سبب ایجاد تغییرات تخریبی در مخچه میشود.
وصول مقاله: 11/3/85 اصلاح نهایی: 25/7/85 پذیرش مقاله: 30/7/85
Soleimani Rad J, Allahvaisie O, Khaki A A. Electromagnetic Field Effects On rat`s Cerebellar Ultrastructure. SJKU 2006; 11 (3) :1-9 URL: http://sjku.muk.ac.ir/article-1-126-fa.html
سلیمانی راد جعفر، الله ویسی عذرا، خاکی امیر افشین. اثرات میدان الکترومغناطیس بر فرا ساختار مخچه رت. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان. 1385; 11 (3) :1-9