چکیده

  زمینه و هدف : تسکین بی خطر درد زایمان یکی از نکات مهم مامایی مدرن می‌باشد. مسکن مورد استفاده باید دارای خاصیت مسکنی قوی، اثرسریع و عوارض جانبی حداقل باشد تا بتواند در کاهش درد حین زایمان مناسب باشد. این مطالعه با هدف بررسی مقایسه‌ای اثر پتیدین و ترامادول بر درد، طول مدت زایمان، آپگار نوزاد و عوارض مادری آنها در زنان اول زا انجام شد.

  روش بررسی : این مطالعه یک مطالعه RCT سه سو کور بود. حجم نمونه شامل 30 نفر در دو گروه (15 نفر) ترامادول و پتیدین بود و روش نمونه‌گیری تصادفی با استفاده از تخصیص بلوکهای تصادفی شده بود. ضوابط ورود شامل زنان حامله پرایمی پاروس با حاملگی ترم، شروع دردهای زایمانی به طور خودبخود، عدم انجام اینداکشن، عدم وجود حاملگی پر خطر و عوارض حاملگی، عدم وجود بیماری زمینه‌ای و مصرف دارو، عدم سابقه حساسیت دارویی و رسیدن دیلاتاسیون دهانه رحم به 4 سانتی‌متر بود. با شروع فاز فعال زایمان علائم حیاتی زائو ثبت و درد زائو با مقیاس NRS ثبت گردید. سپس 50 میلی‌گرم ترامادول و 50 میلی‌گرم پتیدین در داخل 200 سی سی محلول رینگر به صورت انفوزیون داخل وریدی جهت تخفیف درد در نمونه‌ها داده می‌شد و مجدداً درد و علائم حیاتی یک ساعت بعد از اتمام تجویز دارو ثبت می‌شد و عوارض احتمالی در مادر و جنین نیز کنترل می‌گردید. داده‌های بدست آمده پس از ورود به نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آزمونهای t و X² مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و p<0.05 از نظر آماری معنی‌دار تلقی شد.

  یافته‌ها : دو گروه از نظر سن، وزن مادر، میزان تحصیلات و سن حاملگی و وزن نوزاد تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند. میانگین کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در دو گروه تفاوت معنی‌داری نداشت. از نظر عوارض ایجاد شده در گروه‌ها ایجاد تهوع، استفراغ و خواب آلودگی در گروه پتیدین بیشتر بود ( p<0.05 ). میانگین مدت فاز فعال مرحله اول زایمان در دوگروه تفاوت معنی‌داری نداشت. میانگین آپگار نوزادان در دقیقه اول در گروه ترامادول 516/0±87/8 و در گروه پتیدین 363/0±86/8 بود ( p>0.05 ). میانگین آپگار نوزادان در دقیقه پنجم در گروه ترامادول 507/0±60/9 و در گروه پتیدین 514/0±57/9 بود ( p>0.05 ). میانگین کاهش میزان درد در مقیاس NRS در گروه پتیدین63/1±28/1 امتیاز و در گروه ترامادول30/1±00/1 امتیاز بود، که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود و گروه پتیدین کاهش درد بیشتری داشتند ( p<0.05 ).

  نتیجه‌گیری : با توجه به نتایج مطالعه حاضر به نظر می‌رسد که پتیدین با توجه به اثرات تخفیف درد بیشتر در مقایسه با ترامادول ، ضد درد مامایی مناسب‌تری باشد، اما در عین حال عوارض مادری آن نظیر تهوع و استفراغ نیز بیشتر است و هر دو دارو باعث کاهش مدت فاز فعال مرحله اول زایمان می‌شوند و هیچ کدام تأثیر سویی بر آپگار نوزاد تازه متولد شده ندارند.