1- گروه علوم زیستی، دانشکده علوم، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران 2- گروه مغز و اعصاب، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران 3- گروه علوم زیستی، دانشکده علوم، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران ، sh.ahmadi@uok.ac.ir
چکیده: (2323 مشاهده)
زمینه و هدف: تاو پروتئین یک پروتئین مرتبط با میکروتوبول است که نقش ویژهای در پویایی میکروتوبول و حفظ ساختار سلولهای عصبی دارد. ایزو فرمهای تاو پروتئین با داشتن سه یا چهار توالی تکراری در انتهای کربوکسیل، به ترتیب به عنوان ایزوفرمهای 3R و یا 4R شناخته میشوند. ساختار و عملکرد تاو پروتئین با هایپرفسفریلهشدن دچار اشکال میشود و به صورت رشتههای در هم پیچیده داخل نورونی تجمع مییابد. هدف از این مطالعه، مرور ساختار و عملکرد فیزیولوژیک تاو پروتئین و اثر تجمع تاو پروتئین و رسوب آن در القای بیماریهای تحلیل برنده اعصاب است. مواد و روش ها: گزارشهای مرتبط با رسوب تاو پروتئین در بیماریهای تحلیل برنده عصبی از مقالههای علمی جمعبندی گردید. یافتهها:رسوب فرمهای رشتهای تاو پروتئین در سلولهای عصبی و گلیال موجب آسیب سلولی و بروز بیماریهای تحلیل برنده عصبی از جمله بیماری آلزایمر، تحلیل قشری-قاعدهای و فلج پیشرونده فوق هستهای میشود. در این بیماریها، نوع و محل رسوب ایزوفرمهای تاو پروتئین در سلولهای عصبی، آستروسیتها و الیگودندروسیتها متفاوت است که میتواند در تشخیص اختصاصی بیماری کاربرد داشته باشد. در بیماری آلزایمر، رسوب حاوی دو ایزوفرم 3R و 4R تاو پروتئین فقط در سلول عصبی دیده میشود؛ اما در بیماریهای تحلیل قشری-قاعدهای و فلج پیشرونده فوق هسته ای، رسوبهای تاو پروتئین فقط حاوی ایزوفرم 4R هستند و در سلولهای عصبی و گلیال دیده میشوند. نتیجهگیری:با شناخت بیشتر عملکردهای فیزیولوژیک و بیماریزایی تاو پروتئین و کنترل میزان تاو پروتئین هایپرفسفریله با مهار پروتئینکینازها، میتوان به یک راهکار تشخیصی و درمانی مهم در بیماریهای تحلیل برنده عصبی ناشی از تاو پروتئین دستیافت.
Majidi M, Rajabi A, Ahmadi S. Pathology of different tau protein species in neurodegenerative diseases: Alzheimer’s disease, corticobasal degeneration, and progressive supranuclear palsy. SJKU 2021; 26 (3) :129-150 URL: http://sjku.muk.ac.ir/article-1-6363-fa.html
مجیدی محمد، رجبی عارف، احمدی شمس الدین. بیماریزایی گونههای مختلف تاو پروتئین در بیماریهای تحلیل برنده عصبی: بیماری آلزایمر، تحلیل قشری- قاعدهای و فلج پیشرونده فوق هستهای. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان. 1400; 26 (3) :129-150