چکیده

  زمینه و هدف : کمر درد ( Low Back Pain ) و رادیکولوپاتی کمری از شایعترین علل مراجعه بیماران خصوصاً در گروه سنی 20 تا 50 سال به کلینیکها بوده و هرنی دیسک بین مهره‌ای از مهمترین و شایعترین علل مربوط به LBP می‌باشد، که با انجام ام.آر.آی بخوبی قابل بررسی است . از آنجاییکه شیوع هرنی دیسکال در نقاط مختلف از الگوی خاص همان منطقه به لحاظ فرهنگی، شغل غالب و سبک زندگی پیروی می‌کند، لذا شناخت شیوع موارد تشخیصی قطعی آن در دوره‌های خاص زمانی می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را ارائه داده و از جهت انجام دستورالعمل‌ها و توصیه‌های سلامت نقش مفیدی را ایفا نماید.

  روش بررسی : این مطالعه مشاهده‌ای از نوع مقطعی است و جامعه آماری آن شامل کلیه مراجعین به مرکز ام.آر.آی کردستان جهت انجام ام.آر.آی کمری (بدون تزریق) در مدت زمان 6 ماهه اول سال 1385 می‌باش د. در این مطالعه با روش سرشماری کلیه مراجعین پس از انجام ام.آر.آی کمری بدون تزریق، یافته‌های ام.آر.آی توسط متخصص دوره دیده، بررسی شده و بر اساس علایم رادیوگرافیک، وجود هرنی در محل هر دیسک بین مهره‌ای و شدت آن گزارش گرد ی د. سوالاتی نیز شامل اطلاعات دموگرافیک، شکایت اصلی بیمار و علایم همراه و مدت زمان وجود علایم پرسیده شده و در برگه‌های مربوطه ثبت شد . اطلاعات مربوطه پس از کدبندی وارد محیط SPSS شده و تجزیه و تحلیل گرد ی د .

  یافته‌ها : از میان تعداد 2210 مورد ام.آر.آی انجام شده بدون تزریق کمری، در مرکز ام.آر.آی کردستان در 6 ماهه اول 1385، پس از حذف موارد عمل شده و رکوردهای مخدوش، تعداد کلی 1988 مورد وارد مطالعه شدند. از این میان 4/50% زن و بقیه مرد بوده‌اند. میانگین سنی افراد 85/13±69/41 سال می‌باشد، که بیشترین تعداد آنها در دامنه سنی 36 تا 45 سال قرار گرفته‌اند. هرنی دیسکال در میان زنان خانه‌دار و نیز مردان کارمند شیوع بیشتری داشت. مشکل افراد در رابطه با شدت هرنی عموماً به صورت Bulging و Protrusion بوده و در کل به میزان 7/87% مراجعین درجاتی از هرنی را داشتند که میانگین سنی افراد دارای هرنی بطور معنی‌داری بیشتر از افراد دیگر بود (000/0 p= ) و در مقایسه نیز زنان سن درگیری بالاتری را نسبت به مردان داشتند (000/0 p= ) و نیز با افزایش سن افراد در گروههای سنی، شدت هرنی نیز افزایش می‌یافت (000/0 p= ).

  نتیجه‌گیری : ام.آر.آی مودالیته انتخابی مناسبی برای بررسی بیماران مبتلا به کمردرد م ش کوک به هرنی دیسکال است. هرنی دیسکال کمری هم که یکی از علل مهم کمردرد است در منطقه کردستان دارای شیوع بالایی می‌باشد . در این ارتباط باید گفت که اتخاذ سیاستهای گسترده در زمینه آموزش بهداشت عمومی جهت پیشگیری از ابتلا به بیماریهای ستون مهره‌های کمری بسیار لازم بنظر می‌رسد.