زمینه و هدف: کارایی بالینی دوکسوروبیسین که به عنوان یک داروی ضد سرطان بسیار مورد استفاده قرار می­گیرد، به واسطه آسیب به بافت­های طبیعی محدود گشته است. هدف مطالعه حاضر ارزیابی اثرات محافظتی احتمالی عصاره هیدروالکلی میوه هندوانه ابوجهل در برابر سمیت تولید مثلی دوکسوروبیسین می­باشد.

روش­ بررسی: برای انجام این مطالعه تجربی تصادفی­شده شاهد­دار،  24 سر موش نر بالغ به گروه­های شش­تایی تقسیم شدند. دو گروه از موش­ها دوکسوروبیسین را به میزان 5/1 میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل­صفاقی در روز­های 1، 7، 14، 21، 28 و 35 دریافت کردند. یک گروه از گروه­های فوق، عصاره هیدروالکلی میوه هندوانه ابوجهل را به میزان 200 میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل­صفاقی چهار ساعت پس از تجویز دوکسوروبیسین دریافت می­نمود. گروه شاهد و گروهی که تنها عصاره را دریافت می­کرد نیز در نظر گرفته شد. توان باروری اسپرم­های اپیدیدیمی پس از 35 روز در تمامی حیوانات مورد ارزیابی قرار گرفت. داده­های این مطالعه با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه و تست تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته­ها: دوکسوروبیسین کاهش معنی­داری در میزان باروری و رشد رویان و نیز افزایش بارزی را در میزان توقف رشد رویان موجب گردید(05/0>P). تجویز همزمان عصاره هیدروالکلی میوه هندوانه ابوجهل فراسنجه­های فوق را به سمت مقادیر طبیعی سوق داد.

نتیجه­گیری: چنین به نظر می­رسد که عصاره هیدروالکلی میوه هندوانه ابوجهل می­تواند واجد اثرات محافظتی بالقوه­ای در سمیت­های تولید­مثلی ناشی از دوکسوروبیسین باشد.

کلید واژه­ها: دوکسوروبیسین، هندوانه ابوجهل، باروری، اسپرم، موش

وصول مقاله:16/8/94 اصلاحیه نهایی:19/10/94 پذیرش:10/11/94