چکیده
زمینه و هدف: دیابت قندی بویژه نوع 1 موجب بروز اختلال در روندهای مرتبط با یادگیری، حافظه و شناخت در جامعه انسانی و حیوانات آزمایشگاهی میگردد. با توجه به وجود شواهد متعدد مبنی بر اثر تقویتکننده علف چای بر حافظه و یادگیری، لذا اثر تجویز خوراکی و درازمدت بخش هوایی علف چای (Hypericum perforatum) بر یادگیری و حافظه در موشهای صحرایی دیابتی با استفاده از آزمون اجتنابی غیرفعال مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی: 48 رأس موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با علف چای، دیابتی، و دیابتی تیمار شده با علف چای تقسیمبندی شدند. تیمار با علف چای به مدت 1 الی 2 ماه ادامه یافت. برای دیابتی نمودن موشها از استرتوزوتوسین به فرم تک دوز و داخل صفاقی به میزان 60 میلیگرم بر کیلوگرم وزن حیوان استفاده گردید. میزان گلوکز سرم قبل از بررسی و در طی هفتههای چهارم و هشتم پس از بررسی تعیین گردید. بعلاوه، برای بررسی حافظه و یادگیری حیوانات، میزان عملکرد از نظر تأخیر اولیه (Initial Latency) و تأخیر در حین عبور (Step-through Latency) در آزمون اجتنابی غیر فعال پس از گذشت یک و دو ماه تعیین گردید.
یافتهها: نتایج بدست آمده نشان داد که تجویز بخش هوایی علف چای با یک نسبت وزنی 15/1 به مدت یک الی دو ماه در موشهای گروههای کنترل و دیابتی تغییر معنیدار در میزان گلوکز سرم ایجاد نمینماید. بعلاوه، در موشهای دیابتی و دیابتی تحت تیمار با علف چای فقط در پایان ماه دوم افزایش معنیدار در مورد تأخیر اولیه در مقایسه با گروه کنترل بدست آمد (05/0p<). بعلاوه، از نظر تأخیر اولیه هیچگونه تفاوت معنیدار بین دو گروه دیابتی و دیابتی تحت تیمار مشاهده نگردید، که خود به مفهوم عدم تغییر توانایی موشها در کسب اطلاعات جدید در موشهای دیابتی تحت تیمار میباشد. از طرف دیگر، با اندازهگیری تأخیر در حین عبور مشخص شد که تیمار موشهای گروه کنترل با علف چای موجب افزایش معنیدار تأخیر در حین عبور در پایان ماههای اول (05/0p<) و دوم (05/0p<) در مقایسه با گروه کنترل میگردد. همچنین، کاهش تأخیر در حین عبور در موشهای دیابتی (05/0p<) و افزایش آن (05/0p<) در موشهای دیابتی تحت تیمار در پایان ماه دوم بخوبی مشاهده گردید.
نتیجهگیری: مصرف خوراکی و درازمدت بخش هوایی علف چای موجب افزایش توانایی حیوان برای ذخیره نمودن اطلاعات در انبارهای حافظه و افزایش قدرت به یادآوری اطلاعات انبار شده در حیوانات سالم و دیابتی شده میگردد.
کلید واژهها: علف چای، یادگیری و حافظه، آزمون اجتنابی غیرفعال، دیابت قندی، استرپتوزوتوسین، موش صحرایی
وصول مقاله: 1/6/84 اصلاح نهایی: 21/4/85 پذیرش مقاله: 31/4/85
Roghani M, Baluchnejadmojarad T A, Roghani Dehkordi F. The effect of long term oral administration of Hypericum perforatum aerial part on learning and memory in diabetic rats by means of passive avoidance test. SJKU 2006; 11 (1) :1-10 URL: http://sjku.muk.ac.ir/article-1-178-fa.html
روغنی مهرداد، بلوچ نژاد مجرد تور اندخت، روغنی دهکردی فرشاد. بررسی اثر تجویز خوراکی و دراز مدت بخش هوایی علف چای بر یادگیری و حافظه در موش صحرایی دیابتی با استفاده از آزمون اجتنابی غیرفعال. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان. 1385; 11 (1) :1-10