دکتر رحیم احمدی ، غلامرضا عابدی، وحید عسگری،
دوره ۱۸، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۲ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: مطالعات مختلف نشان می دهند که مصرف دخانیات می تواند عملکرد غده تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد. هدف از این پژوهش، شناخت اثرات توأم دود سیگار یا دود قلیان وبی حرکتی مزمن برسطوح سرمیTSH ، T۳ و T۴ در موشهای صحرایی نر می باشد.
روش بررسی: طی این تحقیق تجربی - آزمایشگاهی موشهای صحرایی نر نژاد ویستار به گروههای ۵ سری شاهد، دریافت کننده دود قلیان، دریافت کننده دود سیگار، تحت بی حرکتی مزمن، و تحت بی حرکتی مزمن همراه با دریافت دود سیگار یا قلیان تقسیم شدند. نمونه ها به مدت ۶ هفته تحت تجربیات آزمایشگاهی قرار گرفتند و پس از این مدت، نمونه های خونی از طریق خونگیری از قلب جمع آوری شدند. بعد از تهیه سرم، سطح هورمونهای TSH، T۳ و T۴ با استفاده از روش رادیوایمونواسی مورد سنجش قرار گرفتند. در نهایت داده ها با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه، بین گروه ها مورد مقایسه واقع شدند.
یافته ها: سطح سرمی هورمون TSH در کلیه گروه های تجربی نسبت به گروه شاهد، دچار تغییر معناداری نشد. سطح سرمی هورمونهای T۳ و T۴ در گروه دریافت کننده دود قلیان در مقایسه با گروه شاهد دچار افزایش معنادار شده (۰۱/۰>P)، در گروه دریافت کننده دود سیگار نیز نسبت به گروه شاهد، افزایش معناداری یافت ( به ترتیب ۰۰۱/۰>P و ۰۱/۰>P). از طرفی، اختلاف معناداری در سطح سرمی این هورمون ها بین گروه های تحت استرس بی حرکتی و گروه شاهد، مشاهده نشد. اما سطح سرمی هورمونهای T۳ و T۴ در گروه تحت بی حرکتی دریافت کننده دود قلیان و گروه تحت بی حرکتی دریافت کننده دود سیگار در مقایسه با گروه شاهد و گروه تحت بی حرکتی، دچار افزایش معناداری گردید (۰۱/۰>P).
نتیجه گیری: نتایج بیانگر آنند که مصرف دود سیگار یا قلیان افزاینده سطح سرمی هورمونهای T۳ و T۴ است. بر این مبنا، از دیدگاه پاتوفیزیولوژیک، تاثیر دخانیات در ایجاد پرکاری تیرویید قابل توجه است.
کلید واژه ها: دود سیگار، دود قلیان، بی حرکتی،TSH، T۳، T۴، موش صحرایی
وصول مقاله:۱۶/۳/۹۱ اصلاحیه نهایی:۲/۹/۹۱ پذیرش:۲۲/۲/۹۲
دکتر وحید یوسفی نژاد ، دکتر برهان منصوری ، زانا رمضانی، نشاط محمدزاده، دکتر میترا اخلاقی،
دوره ۲۲، شماره ۶ - ( ۱۱-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: مصرف دخانیات به روشهای گوناگون؛ سیگار، قلیان، ناس و غیره از جمله عوامل مهم و قابل پیشگیری در بیماری، ناتوانی و مرگ زودرس در جهان میباشد. با توجه به اهمیت مصرف قلیان و تاثیر مصرف آن بر سلامت افراد جامعه، انجام مطالعاتی در این زمینه اهمیت بسزائی دارد. در این راستا هدف مطالعه حاضر بررسی میزان غلظت فلزات سنگین (روی، مس، سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک) در تنباکو و آب قلیان مورد استفاده در قهوه خانههای سطح شهر سنندج در سال ۱۳۹۶ بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی – تحلیلی (مقطعی)، دو برند پرمصرف و رایج تنباکوی قلیان در سطح شهر سنندج (کریستال و نخل) انتخاب شد و از هر کدام از برندها، سه طعم (دوسیب، لیمو و نعنا) مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت غلظت فلزات سنگین (روی، مس، سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک) در آنها اندازهگیری شد. در این مطالعه ۳۶ نمونه تنباکو ( قبل و بعد از استعمال) و ۳۶ نمونه آب ( قبل و بعد از استعمال) بررسی شد. نمونهها به روش هضم اسیدی آماده شد و غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی اندازهگیری گردید.
یافتهها: نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین و کمترین غلظت فلزات به ترتیب مربوط به فلزات روی (۰۵/۱۱ میکروگرم بر گرم) و آرسنیک (۳۵/۱ میکروگرم بر گرم) بود. با توجه به نتایج به دست آمده ترتیب فلزات از نظر میانگین شامل Zn ˃ Cu ˃ Pb ˃ Cd ˃ As بود. همچنین نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین فلز سرب در تنباکوی سوخته و نسوخته وجود دارد، بطوریکه فلز سرب در تنباکوی سوخته بیشتر از تنباکوی نسوخته بود؛ درحالیکه در بقیه فلزات قبل و بعد از استفاده در میانگین آنها تفاوتی ایجاد نگردید. نتایج مقایسه فلزات سنگین در قبل و بعد از استعمال قلیان در آب قلیان نشان داد که تفاوت معنیداری در غلظت فلزات مس، روی و سرب وجود دارد (۰۵/۰ > p). همچنین تفاوت معنیداری از نظر فلزات سنگین در بین دو برند تولیدکننده و همچنین بین طعمهای مختلف تنباکو وجود نداشت (۰۵/۰ < p).
نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد که غلظت فلزات سنگین در نمونههای تنباکوی توزیعشده در شهر سنندج بالاتر از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی بوده است. مقادیر به دست آمده نشان از بالا بودن میزان فلزات سنگین در نمونههای تنباکوی معطر مورد بررسی بود که همین امر توجه بیشتر جهت حفظ سلامت مردم و راههای کاهش استعمال مواد دخانی را میطلبد.
کلمات کلیدی: فلزات سنگین،کادمیوم، سرب، آرسنیک، روی، مس، قلیان، تنباکو
وصول مقاله:۹/۵/۹۶ اصلاحیه نهایی:۱۴/۸/۹۶ پذیرش:۱۵/۸/۹۶
