علی مطلق، الهام احسانی چیمه، مایسا یمرلی، فرزانه مشیری، غلامرضا روشندل، الهام پرتوی پور، فرشته صلواتی، مصطفی خوشابی، نادیا توکلی، فرشته عسگری، علیرضا رئیسی، رضا ملک زاده، افشین استوار،
دوره ۲۶، شماره ۵ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان - شماره ویژه ۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: نرخ بروز سرطان در ایران کمتر از متوسط جهانی است اما این نرخ هم در جهان و هم در ایران در دو دهه آینده در حال افزایش می باشد.
مواد و روشها: برنامه ملی مدیریت سرطان ابران با رویکرد برنامه ریزی استراتژیک در سال ۱۳۹۲ متشکل از ۴ فرآیند اصلی و ۷ فرآیند تدوین گردید.
یافته ها: در فرآیندهای اصلی در جزء پیشگیری، اجرای برنامه های آموزشی، واکسیناسیون و همکاری بین بخشی برای کاهش بار عوامل خطر؛ در جزء تشخیص زودهنگام، اجرای برنامه غربالگری سرطانهای پستان، دهانه رحم و روده بزرگ و تدوین دستورالعمل مربوطه، انجام تست HPV ارزان با پوشش بیمه ای و تولید کیتهای FIT؛ در بخش تشخیص و درمان، تدوین ۱۲ راهنمای دارویی سرطان و استانداردسازی خدمات شیمیدرمانی و رادیوتراپی و در جزء مراقبتهای حمایتی و تسکینی، تدوین دستورالعمل مدیریت این مراقبتها، از اهم اقدامات انجام شده است. در فرآیندهای پشتیبان نیز عمده ترین اقدامات انجام شده در قالب ۷ جزء این برنامه عبارتنداز: تدوین برنامه ملی مدیریت سرطان و تشکیل دبیرخانه آن، طراحی و اجرای برنامه آمایش سرزمین، ایجاد، توسعه و تجهیز مراکز تشخیص زودهنگام، درمان سرطان و آزمایشگاه مرجع آن، برگزاری دوره های مهارتی، ارتقاء پوشش خدمات سرطان در بیمه و پیاده سازی سامانه یکپارچه مدیریت اطلاعات سرطان
نتیجه گیری: این برنامه توانسته بصورت نسبی به اهداف کوتاه مدت خود در زمان تعیین شده دست یابد اما برای اجرای کامل برنامه و دستیابی به پیامدهای مورد انتظار، نیاز به تقویت ساختار تولیتی آن و تعهد و پایداری تصمیمگیران نظام سلامت به اجرای این برنامه می باشد.
