دكتر محمدکاظم غریب ناصری۱، آقا عنایت انوری، دكتر محمد بدوی،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان ۱۳۸۶ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف : سس گیاهی انگلی از خانواده Convolvulaceae است که در طب سنتی ایران جهت درمان بعضی از اختلالات گوارشی استفاده میشود. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر عصاره آبی میوه گونه Cuscuta pentagona بر فعالیت انقباضی ایلئوم موش صحرایی به صورت درون تنی و برون تنی و نیز بررسی مکانیسم احتمالی آن میباشد.
روش بررسی : عصاره به روش دم کردن که منطبق با روش سنتی مصرف آن میباشد تهیه گردید. قطعه ایلئوم از موش بالغ نر نژاد ویستار جدا گردید و در حمام بافت ( ml ۱۰) حاوی محلول تایرود (۴/۷ pH و ºC ۳۷) و تحت ۱ گرم کشش اولیه قرار داده شد و انقباضات آن به کمک ترانسدیوسر ایزوتونیک ثبت گردید. در مطالعات برون تنی انقباضات ایلئوم ناشی از کلرورپتاسیم و استیل کولین در غیاب و در حضور بعضی از مهار کننده‌ها و آنتاگونیستهای مهم بررسی گردید. در مطالعات درون تنی نیز به گروههای مختلف موشها، سالین، سه دوز مختلف عصاره و یا آتروپین تجویز شد و gastrointestinal transit اندازه‌گیری شد.
یافتهها : غلظتـهای تجمعی این عصـاره (۵/۰ تا mg/ml ۸) به صورت وابستـه به غلظت انقباضات ایلئـوم ناشی از کلرورپتاسیم ( mM ۶۰) و استیل‌کولین ( µM ۱) را کاهش داد (۰۰۱/۰ p< ). عملکرد ضد انقباضی عصاره با اینکوبه کردن بافت (۲۰ و یا ۳۰ دقیقه) با فنتولامین ( µM ۱)، پروپرانولول ( µM ۱)، L-NAME ( µM ۱۰۰) و نالوکسون ( µM ۱) کاهش نیافت. در محلول تایرود بدون کلسیم، ایلئـوم دپولاریزه شده (توسط کلرورپتاسیم mM ۱۲۰)، با اضافه نمودن غلظتهای تجمعی کلرور کلسیم (۲۲۵/۰ تا mM ۶/۳) انقباض وابسته به غلظت کلسیم را نشان داد. عصاره در غلظتهای ۲ و mg/ml ۴ به صورت وابسته به غلظت، انقباضات ناشی از کلرورکلسیم را کاهش داد (۰۰۱/۰ p< ). در مطالعه in vivo ، تجویز خوراکی عصاره (۲۵۰، ۵۰۰ و mg/kg ۷۵۰) بعد از ۴ ساعت بصورت وابسته به غلظت، gastrointestinal transit خوراک زغال را در موش صحرایی کاهش داد.
نتیجهگیری : نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که عصاره آبی میوه سس احتمالاً با دخالت کانالهای کلسیم و بدون دخالت رسپتورهای آدرنرزیک ( α و β )، رسپتورهای اووپیوئیدی و نیز بدون تأثیرگذاری بر سنتز نیتریک اکساید سبب شل شدن ایلئوم موش صحرایی شده است. این مطالعه in vivo و in vitro نشان داد که عصاره میوه سس ( Cuscuta pentagona )، فعالیت حرکتی ایلئوم موش صحرایی را کاهش می‌دهد.
دكتر امیر حسین م محوی، آقا سید جمال‌الدین ابراهیمی، دكتر جعفر نوری، دكتر فروغ واعضی، خانم لیلا ابراهیم زاده،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان ۱۳۸۶ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف : اگرچه فرآیندهای تصفیه اولیه و ثانویه وقتی که با گندزدایی تکمیل شده باشد، ( تصفیه متداول فاضلاب) میتواند ۸۵ درصد [۱] BOD و جامدات معلق و تقریباً همه موجودات بیماریزا را حذف نماید، لیکن بعضی از آلودگی‌ها از قبیل نیتروژن، فسفر، [۲] COD محلول و فلزات سنگین به میزان کمتری حذف می‌شوند.
این امر خاصه وقتی که مقادیر زیادی از فاضلاب تصفیه شده به یک جریان آب سطحی با دبی کم یا اکوسیستم حساس تخلیه میشود مشکلی اساسی به حساب می‌آید. هدف از انجام این تحقیق بررسی کارایی روش الکترولیز جهت حذف فسفر از پساب�تصفیه خانه‌های فاضلاب�بوده است.
روش بررسی : مطالعه از نوع تجربی- کاربردی بود و به این منظور پایلوتی در محل آزمایشگاه میکروبیولوژی آب و فاضلاب دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی تهران با ظرفیت ۲۰ لیتر با جریان پیوسته، احداث گردید، راکتور در دبی‌ها، پتانسیل‌های الکتریکی و غلظتهای مختلف پساب راهبری شد.
یافتهها : بکارگیری پلیت‌های آلومینیوم در آند به عنوان عامل فلوکه کننده در پساب در روش الکترولیز حذف فسفر را حدود ۱/۹۰ درصد نشان داد .
�نتیجهگیری : می‌توان انتظار داشت فرآیند الکترولیز با مزایایی از قبیل هزینه‌های بهره برداری پایین، جنبه‌های بهداشتی و زیست محیطی مطلوب، حجم کم لجن تولیدی، بازده بسیار بالا، چشم انداز مطلوبی در حذف فسفر و دیگر مواد آلاینده مشابه از آب و فاضلاب بدست آورد .
[۱] . Biochemical Oxygen Demand
[۲] . Chemical Oxygen Demand
نظام میرزایی، دكتر جعفر نوری، دكتر امیر جسین محوی ، دكتر مسعود یونسیان، دكتر افشین ملکی ،
دوره ۱۴، شماره ۴ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۸۸ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه ها، مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانه کمپوست سنندج، پس از جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات با هدف بررسی آثار مثبت و منفی حاصل از احداث کارخانه و ارائه راهکارهای مدیریتی کاهش اثرات سوء زیست محیطی با بهره‌گیری از روش ماتریس لئوپولد با انجام تغییرات در آن که نوآوری مطالعه بوده انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه ابتدا وضعیت موجود محیط زیست منطقه مورد بررسی قرار گرفت و سپس با تعیین گزینه‌های ارزیابی با توجه به خواص و نوع آلاینده‌های پیش‌بینی شده برای کارخانه مذکور به تفکیک فاز ساختمانی و بهره‌برداری، اثرات احداث کارخانه کمپوست سنندج بر مؤلفه‌های زیست محیطی در سه محدوده بلافصل، تحت اثرات مستقیم و تحت اثرات غیر مستقیم و در سه فاصله زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه با توسعه ماتریس لئوپولد و تبدیل آن به ماتریس چهار قسمتی علاوه بر مقدار (اهمیت) و دامنه اثرات، مدت زمان ماندگاری اثرات در محیط نیز به عنوان یک فاکتور مجزا در ارزیابی مورد توجه قرار گرفت.
یافته ها: نتایج و دستاوردهای این مطالعه در دو گزینه نه (اجرای پروژه بدون ملاحظات زیست محیطی) و گزینه اجرا (اجرای پروژه با اعمال روشهای کاهش اثرات سوء) به تفکیک فاز ساختمانی و بهره برداری بررسی و ارائه گردیده است.
نتیجه گیری: برآیند اثرات در گزینه عدم اجرای پروژه (۲۵۳-) برآورد شده است و اجرای پروژه مردود اعلام میگردد و پس از تقلیل اثرات سوء گزینه اجرا با برآیند (۳۵۱) مورد پذیرش قرار گرفته است.
کلید واژه ها: کارخانه کمپوست، ارزیابی اثرات زیست محیطی، ماتریس چهار قسمتی، سنندج
وصول مقاله: ۲۰/۱۰/۸۸ اصلاحیه نهایی: ۱۲/۱۲/۸۸ پذیرش مقاله: ۲۲/۱۲/۸۸
دکتر محمد فخاران، دکتر امین شمس اختری، دکتر کمال سید فروتن، نازیلا سادات سید فروتن، دکتر نغمه سادات جعفری، مرضیه نوری آق قلعه، دکتر سعید شیرنگی، ندا قلی زاده سندان،
دوره ۱۷، شماره ۲ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۱ )
چکیده
مقدمه: امروزه پیوند مو، درمان اصلی ریزش موی سر می باشد، که باپشرفتهای این روش وتشابه بیشترموهای کاشته شده باحالت طبیعی استقبال از آن را روز به روز بیشتر می کند.در روش های جدیدتر برای حالت طبیعی تر موهای کاشته شده فولیکول ها به صورت تک تک یادر دسته های کوچکتر کاشته می شود. که در این حالت با افزایش زمان کاشت مو و مواجهه طولانی تر فولیکول های خارج شده با استرسورهای محیطی مواجه خواهیم بود. وسیله طراحی شده باهدف کاهش زمان کاشت و کم کردن مواجهه با استرسورها در این مقاله معرفی می گردد.
معرفی مورد: استفاده از وسیله جدید با نام (میکروایمپلنت) micro implant برروی آقای ۴۵ ساله کاندید پیوند مو انجام گرفت. پس از توضیحات کافی وکسب رضایت، آزمایشات لازم انجام گرفت که همگی طبیعی گزارش شد. از ناحیه ی پس سری ۳ قطعه ی ۱۰ در ۲ سانتی متری جدا ودر محلول فیزیولوژیک قرار گرفت. سپس به قطعاتی با ۴-۱ فولیکول تقسیم وبا استفاده از micro implant طی نیم ساعت درناحیه ی پیشانی کاشته شد.
نتیجه گیری: استفاده از این روش با کاهش چشمگیر مدت عمل، تاثیربسزایی در سلامت فولیکول های کاشته شده و موفقیت پیوند خواهد داشت.
دکتر عیسی غلامپور عزیزی، سمانه روحی، دکتر بیژن نوری، شعبان حسن زاده میاندسته،
دوره ۲۰، شماره ۱ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۴ )
چکیده
زمینه و هدف: قارچ مالاسزیا فورفور عامل بیماری پیتیریازیس ورسیکالر می باشد. ترکیبات فنولی موجود در برگ درخت گردو دارای خاصیت ضد میکروبی می باشند. هدف از این تحقیق بررسی اثر ضد قارچی عصاره های الکلی و آبی برگ درخت گردو بر قارچ مالاسزیا فورفور در شرایط آزمایشگاهی است.
روش بررسی: از برگ گردو به روش تقطیر ساده و روتاری عصاره های آبی و الکلی تهیه و سپس اثرات ضد قارچی این عصاره ها بر مالاسزیا فورفور در آزمایشگاه به روشهای دیسک و چاهک مطالعه و سپس حداقل غلظت ممانعت کنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی ((MFC آنها تعیین شد. نرم افزارSPSS۱۸ و آزمون های آماری آنالیز واریانس دو طرفه و ﺑﻦ ﻓﺮونی Bonferroni)) جهت تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت.
یافته ها: بیشترین قطر هاله ممانعت از رشد برای عصاره آبی، اتانولی و متانولی به ترتیب ۳۰ ، ۶۶/۲۸ و ۳۳/۴۶ میلی متر بود که در غلظت ۱۱۰ میلی گرم در میلی لیتر مشاهده شد. MIC عصاره آبی بر مالاسزیا فورفور برابر با ۱۰۳×۲۵ میلی گرم در میلی لیتر و MFC آن ۱۰۴×۵ میلی گرم در میلی لیتر تعیین شد . MIC و MFC عصاره اتانولی برگ گردو نیز به ترتیب برابر با ۶۲۵۰ و ۱۰۲×۱۲۵ میلی گرم در میلی لیتر بودند. همچنین MIC وMFC عصاره متانولی به ترتیب برابر با ۱۰۳× ۲۵ و ۱۰۳×۵ میلی گرم در میلی لیتر تعیین شدند. نتایج آماری نشان داد که عصاره های مختلف تاثیر متفاوتی بر قطر هاله عدم رشد داشتند و با افزایش غلظت عصاره، قطر هاله عدم رشد نیز افزایش یافت (۰۵/۰> p).
نتیجه گیری: بنابر نتایج بدست آمده می توان احتمال داد که در آینده بتوان از عصاره‌های برگ درخت گردو برای درمان بیماری های ناشی از قارچ مالاسزیا فورفور استفاده نمود.
واژه های کلیدی: اثر ضد قارچی، عصاره، برگ درخت گردو، مالاسزیا فورفور
وصول مقاله:۲۷/۱/۹۳ اصلاحیه نهایی:۲۰/۷/۹۳ پذیرش:۲۶/۸/۹۳
دکتر ستار رضایی، دکتر بیژن نوری،
دوره ۲۰، شماره ۶ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: توزیع عادلانه و برابر منابع بخش سلامت همواره یکی از موضوعات و چالش های اصلی محققان، برنامه ریزان و مدیران بخش سلامت در دهه های گذشته بوده است. هدف این مطالعه ارزیابی وضعیت و روند نابرابری در توزیع منابع بخش سلامت در شهرستان های استان کردستان در دوره ی زمانی ۸ ساله (۱۳۹۲-۱۳۸۵) با استفاده از ضریب جینی و منحنی لورنز می باشد.
روش بررسی: یک مطالعه توصیفی-تحلیلی (مقطعی) می باشد که نابرابری در توزیع منابع بخش سلامت در شهرستان های استان کردستان با استفاده از ضریب جینی و منحنی لورنز ارزیابی کرده است. داده های مطالعه شامل پزشک عمومی، پزشک متخصص، دندانپزشک، آزمایشگاه، داروخانه، تخت بیمارستانی و خانه های بهداشت می باشد که از سالنامه های آماری استان جمعآوری شده است. برای آنالیز داده ها هم از نرم افزارهای DASPو Stata نسخه ۱۲ استفاده شده است.
یافته ها: متوسط ضریب جینی در دوره ی ۸ ساله مورد مطالعه برای پزشک عمومی، پزشک متخصص، دندانپزشک، آزمایشگاه، داروخانه، تخت بیمارستانی و خانه های بهداشت به ترتیب برابر با ۲۱/۰، ۳۶۸/۰، ۳۸/۰، ۲/۰، ۲۱۸/۰، ۳۳/۰ و ۲۳/۰ بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین نابرابری به ترتیب در سال ۱۳۸۵ مربوط به دندانپزشک و خانه های بهداشت و در سال ۱۳۹۲ مربوط به پزشک متخصص و آزمایشگاه می باشد.
نتیجهگیری: بر اساس یافته های این مطالعه میزان نابرابری در توزیع منابع بخش سلامت در سال ۱۳۹۲ در مقایسه با سال ۱۳۸۵ کاهش یافته است ولی هم چنان نابرابری وجود دارد. بنابراین پیشنهاد می شود در راستای توزیع عادلانه تر منابع، سیاست های توزیعی مناسبی، مجددا طراحی و اجرا شوند.
کلید واژه ها: نابرابری، بخش سلامت، ضریب جینی، منحنی لورنز
وصول مقاله:۹/۶/۹۴ اصلاحیه نهایی:۲۹/۷/۹۴ پذیرش:۱۰/۹/۹۴
دکتر نجف زارع، مریم پرواره، دکتر بیژن نوری، مهشید نامداری،
دوره ۲۱، شماره ۴ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۵ )
چکیده
زمینه و هدف: سلامتی روان از اصلی ترین عوامل تعیین کننده وضعیت سلامتی است که می تواند تمامی جنبه های زندگی افراد جامعه را متاثر سازد. یکی از پرسشنامه هایی که به منظور غربالگری اختلالات روانشناختی غیر پسیوتیک به کار می رود پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-۲۸ ( General Health Questionnaire ) می باشد. هدف از این پژوهش برآورد شیوع اختلالات روانی در جامعه دانشجویان ایرانی براساس پرسشنامهGHQ-۲۸ به روش متا آنالیز می باشد.
روش بررسی: کلید واژه های GHQ، اختلالات روانی و دانشجویان در بانک های اطلاعاتی الکترونیکی همانند PubMed، Scopus، MAGIranT، Iranmedex، Medlib، SID و ISI جستجو شد. داده ها با استفاده از مدل اثرات تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. همگنی مطالعات با استفاده از شاخص۲ Iمورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده نسخه ۲ نرم افزار CMA تحلیل شد.
یافته ها: در ۷۷ مطالعه انجام گرفته طی سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۳ در ایران با حجم نمونه ۴۴۱۶۲ نفر، شیوع کلی اختلالات روانی در دانشجویان ایرانی بر اساس مدل ااثرات تصادفی برابر ۲/۳۳ % (۳۷۱/۰-۲۹۵/۰CI: ۹۵% ) بود. شیوع اختلالات روانی در بین دانشجویان ایرانی در بازه زمانی ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۳ روند روبه افزایشی داشته است (۰۱/۰>p).
نتیجه گیری: اختلالات روانی در بین دانشجویان ایرانی شایع می باشد و روند رو به افزایشی دارد.
واژگان کلیدی: متاآنالیز ، سلامت عمومی، اختلال روانی، دانشجویان، پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-۲۸
وصول مقاله :۵/۱۰/۹۴ اصلاحیه نهایی:۲۰/۲/۹۵ پذیرش:۱/۳/۹۵
مینا نوری، دکتر هومن مینو نژاد، دکتر فواد صیدی،
دوره ۲۱، شماره ۴ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۵ )
چکیده
زمینه و هدف: خستگی در انتهای مسابقات ورزشی، یکی از عوامل خطرساز آسیب ACLاست و باعث تغییر در الگوهای عصبی-عضلانی فعالیت عضلات اطراف زانو میشود. تاکنون مطالعات اندکی به بررسی تاثیر خستگی عملکردی در موقعیتهایی شبیه به شرایط واقعی مسابقات ورزشی بر روی عوامل عصبی-عضلانی موثر بر آسیب ACL پرداختهاند. لذا هدف از این تحقیق بررسی تاثیر خستگی عملکردی بر زمانبندی فعالیت عضلات موثر در آسیب ACL حین تکلیف پرش-فرود تک پا در زنان ورزشکار بود.
روش بررسی: در تحقیق حاضر ۱۵ ورزشکار زن والیبالیست، بسکتبالیست و هندبالیست شرکت کردند. فعالیت الکترومیوگرافی عضلات چهارسررانی و همسترینگ، قبل و بعد از اعمال خستگی حین تکلیف پرش-فرود تک پا بررسی شد. از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری با اندازه گیریهای مکرر در سطح ۰۵/۰≥pاستفاده شد.
یافتهها: طبق نتایج بدست آمده خستگی باعث تاخیر در زمان آغاز فعالیت عضلات پهن خارجی (۰۰۲/۰p=) و نیموتری (۰۴۹/۰p=) شد؛ درحالی‌که در زمان آغاز فعالیت عضلات راست رانی (۱۴۳/۰p=)، پهن داخلی (۶۷۰/۰p=) و دوسررانی (۲۲۶/۰p=)، بین قبل و بعد از خستگی تفاوت معناداری مشاهده نشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان دادند خستگی باعث تاخیر در شروع فعالیت عضلات نیم وتری و پهن خارجی و در نتیجه تغییر در الگوهای عصبی-عضلانی فعالسازی عضلات در تکلیف پرش-فرود می شود. این امر ACL را مستعد آسیب می سازد. با توجه به نتایج تحقیق، برنامههای تمرینی مناسب جهت افزایش کارایی عضلات در حین خستگی توصیه میگردد.
واژههای کلیدی: خستگی عملکردی_زمانبندی فعالیت الکترومیوگرافی_ تکلیف پرش-فرود _ ورزشکار
وصول مقاله:۵/۸/۹۴ اصلاحیه نهایی:۲۸/۱/۹۵ پذیرش:۲۰/۲/۹۵
سیده پرستو گلمحمدی، دکتر بیژن نوری، دکتر محمد رامان مولودی، دکتر کامبیز حسن زاده،
دوره ۲۱، شماره ۵ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۵ )
چکیده
زمینه و هدف: عوارض ناخواسته دارویی از موارد تحمیل هزینه بر سیستم بهداشتی درمانی و تاثیرگذار بر سلامت عمومی در مقوله درمان دارویی میباشد. شناسایی، ارزیابی و پیشگیری از عوارض ناخواسته دارویی از عوامل موثر بر شاخص های سلامت جامعه میباشد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی(مقطعی)، گزارش ۱۳۳ نفر مراجعه کننده یا بستری شده بعلت عوارض ناخواسته دارویی طی سالهای۹۳-۹۲ در بیمارستان های استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. داده ها شامل اطلاعات دموگرافیک، نوع، شکل، راه مصرف دارو، نوع و سرانجام عارضه بود. اطلاعات بوسیله آزمون Chi-square Multi Response مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سطح معنی داری ۰۵/۰>p در نظر گرفته شد.
یافته ها: شایع ترین عوارض، واکنش های پوستی وتنفسی ناشی از فرم تزریقی بود و آنتی بیوتیک ها بیشترین ایجاد کننده عوارض ناخواسته دارویی بودند. فراوانی عوارض ناخواسته دارویی در زنان بیشتر بود و این عوارض بیشتر در محدوده سنی۵۰-۴۰ سال رخ داده بود. در استان کردستان، بیشترین عوارض ناخواسته دارویی در شهرهای سنندج و سقز رخ داده بود.
نتیجه گیری: به نظر میرسد که با برگزاری کلاسهای آموزشی برای کادر پزشکی در رابطه با عوارض ناخواسته دارویی و خودداری از تجویز غیر ضروری داروهای تزریقی، احتمال بروز عوارض ناخواسته دارویی را کاهش داد.
واژگان کلیدی: عوارض ناخواسته دارویی، شکل دارو، راه مصرف دارو
وصول مقاله:۲۶/۳/۹۵ اصلاحیه نهایی:۲۷/۴/۹۵ پذیرش:۵/۵/۹۵
دکتر محمد رامان مولودی، هیلا مقبل، دکتر دارا دستان، کتایون حسن زاده، دکتر بیژن نوری، دکتر اسماعیل ایزدپناه،
دوره ۲۳، شماره ۱ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: مکانیسمهای دقیق وابستگی به اپیوئیدها و سندرم قطع مصرف هنوز به طور کامل شناخته نشده اند. از دیر باز مطالعات زیادی در رابطه با عواملی که بتوانند علایم قطع مصرف را کاهش دهند و خود منجر به وابستگی نشوند، صورت گرفته است. مطالعات حاکی از اثرات ضد تشنجی و آرام بخشی گیاه یاس رازقی می باشند. استفاده سنتی از این گیاه نشان داده است که دارای اثرات ضد دردی، ضد افسردگی، ضد التهابی، ضد عفونی کننده، آرام بخشی و ضد اسپاسم است. بر این اساس، هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره هیدروالکلی برگ گیاه یاس رازقی بر علایم قطع مصرف مرفین در موش صحرایی بود.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، موش های صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار در محدوده وزنی ۲۷۵-۲۲۵ گرم بطور تصادفی در ۵ گروه ۶ تایی وارد مطالعه شدند. به منظور القای وابستگی، از روش تزریق زیر جلدی دوزهای فزاینده مرفین در یک دوره ۱۳ روزه استفاده شد. در روز سیزدهم نیم ساعت بعد از آخرین دوز تزریق مرفین، به گروه مرفین - سالین، سالین (ml/kg ۱) و به ۳ گروه درمانی به ترتیب عصاره هیدروالکلی برگ یاس رازقی در دوزهای mg/kg ۱۰۰ ،۲۰۰ و ۴۰۰ به صورت داخل صفاقی تزریق شد. پس از نیم ساعت، به همۀ گروه ها نالوکسان (mg/kg, ip ۴) تزریق و به مدت ۶۰ دقیقه علایم قطع مصرف شامل (پرش، ایستادن روی دو پا، تیمار ناحیه تناسلی، کشیدن شکم روی زمین، حرکات شبیه سگ خیس و کاهش وزن) ثبت گردید.
یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد، عصاره هیدروالکلی یاس رازقی در دوز mg/kg۱۰۰ به طور معنیداری تعداد پرش و در همه دوزها ایستادن روی دو پا و تیمار تناسلی را در مقایسه با گروه مرفین-سالین را کاهش داد (۰۱/۰P< و ۰۰۱/۰P<). همچنین این عصاره در تمامی دوزهای بکار رفته، توانست علایم تام سندرم ترک را در مقایسه با گروه مرفین-سالین به طور معنی داری کاهش دهد.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، عصاره هیدروالکلی یاس رازقی در کاهش علایم قطع مصرف مرفین موثر است. این اثر را احتمالاً می توان به اثر آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن نسبت داد.
واژه های کلیدی: عصاره هیدروالکلی یاس رازقی، مرفین، علایم قطع مصرف
وصول مقاله:۱۶/۵/۹۶ اصلاحیه نهایی:۲۴/۷/۹۶ پذیرش:۱۰/۸/۹۶
دکتر شهلا افراسیابیان، حمید نوری، دکتر کتایون حاجی باقری، دکتر ابراهیم قادری، شادیه عبدالهی، دکتر بهزاد محسن پور،
دوره ۲۳، شماره ۳ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت سپسیس و عوارض آن در مرگ و میر بیماران بستری در بخشهای مختلف ، اهمیت بالای تشخیص زودرس و درمان به موقع و مناسب در بقای بیماران، در این مطالعه ارزش سطح سرمی پروکلسیتونین در افتراق سندرم پاسخ التهابی سیستمیک (( SIRS عفونی و غیر عفونی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان توحید سنندج مورد بررسی قرار گرفت .
روش بررسی : در یک مطالعه (مورد-شاهد) در بیماران SIRS مثبت که با دستور بستری پزشکان عفونی از مطب به بیمارستان توحید سنندج ارجاع شده بودند سطح سرمی پروکلسی تونین اندازه گیری شد. بعد از مشخص شدن نتیجه ی آزمایشات و بر اساس تشخیص نهایی پزشک معالج ، بیماران به دو گروه SIRSعفونی (گروه مورد ) و غیرعفونی (گروه شاهد) تقسیم شدند. افراد با سابقه دریافت آنتی بیوتیک در ۴۸ ساعت قبل ، ترومای مکانیکال ، گرمازدگی ، عمل جراحی اخیر ، ابتلا به کانسر و سوختگی شدید از مطالعه خارج شدند . حجم نمونه در هر گروه ۳۰ نفر محاسبه شد و داده ها از طریق نرم افزار SPSS و توسط تست تی مستقل برای مقایسه داده های کمی در دو گروه و آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی ارتباط سطح سرمی پروکلسی تونین با متغیرهای مربوط به علایم حیاتی و مارکرهای خونی استفاده شد. سطح معنی داری در این مطالعه کمتر از ۰۵/۰ در نظر گرفته شد.
یافته ها: میانگین سطح سرمی پروکلسی تونین در گروه مورد به طور معنی داری از گروه شاهد بیشتر بود و نیز در بیمارانیکه تعداد تنفس و میزان WBC بیشتری در خون داشتند سطح سرمی پروکلسی تونین افزایش معنی داری داشت . دیگر نتایج این مطالعه نشان داد حساسیت ، ویژگی و دقت تست پروکلسی تونین برای حد آستانه ۰,۵۲ نانوگرم در میلی لیتر به ترتیب ۷۰%، ۹۴%و ۷/۸۱%و همچنین ارزش اخباری مثبت و منفی به ترتیب ۷/۷۵%و ۳/۹۱% برآورد شد .
نتیجه گیری : با توجه به نتایج بدست آمده، پروکلسی تونین حساسیت و ویژگی قابل توجهی در افتراق SIRSعفونی و غیر عفونی دارد و میتواند به عنوان یک تست تشخیصی در کنار دیگر معیارهای بالینی و پاراکلینیکی در مراحل اولیه بیماری مورد نظر قرار گیرد که این خود میتواند به تشخیص و شروع زودتر درمان کمک کند.
واژگان کلیدی: پروکلسی تونین، سندرم پاسخ التهابی سیستمیک ، سپسیس
وصول مقاله:۱۲/۱۲/۹۷ اصلاحیه نهایی:۸/۲/۹۷ پذیرش:۱/۳/۹۷
مجید منصوری، بیژن نوری، رحمت الله ایری،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: زردی نوزادی مشکل شایعی در نوزادان تازه متولد شده می باشد که بدلیل افزایش بیلی روبین غیر کنژوگه ایجاد میشود این بیماری میتواند به عارضه ی نورولوژیک جدی نظیر کرن ایکتروس منجر شود. داروهای متعددی در جهت درمان و پیشگیری از هایپر بیلیروبینمی غیرکنژوگه مورد استفاده قرار میگیرند. مطالعه ی حاضر جهت تعیین اثر شیاف گلیسرین در پیشگیری از زردی نوزادان انجام شده است.
روش بررسی: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده روی ۱۶۵ نوزاد سالم ترم که تازه به دنیا آمده بودند و مبتلا به زردی نبودند در بیمارستان بعثت شهر سنندج انجام شد. نوزادان به دو گروه تقسیم شدند.گروه مورد تحت درمان با شیاف گلیسرین در بدو تولد و ۱۲ ساعت بعد از تولد قرار گرفت. در حالی که گروه شاهد تحت درمان با شیاف قرار نگرفته است. میزان بیلی روبین بعد از ۱۲ و ۲۴ و ۴۸ ساعت بعد از تولد و ۵ روز بعد از تولد اندازه گیری شد. سپس یافته ها مقایسه وآنالیز شده است.
یافته ها: میانگین بیلی روبین سرم بعد از ۴۸ ساعت در گروه مورد ۸,۶۸ و در گروه شاهد ۱۱,۴۲ بود و از لحاظ آماری معنادار نبود (۰,۵۷ : p). در گروه مورد میانگین بیلی روبین اندازه گیری شده بعد از ۵ روز ۱۰,۰۴۵۰ و در گروه شاهد ۱۱,۰۵ بود (۰,۳۰:p) که از لحاظ آماری معنادار بود.
نتیجه گیری: شیاف گلیسیرین در کاهش زردی نوزادی در ۵ روزگی تاثیر گذار میباشد و میتواند به عنوان داروی کمکی در کاهش زردی کودکان مورد استفاده قرار گیرد.
فاطمه رئوفی نژاد، بهاران رنجبر امیدی، سیاوش کمالی، فهیمه نوری، فرانک سلگی،
دوره ۲۵، شماره ۲ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: سمانهای گلاس آینومر امروزه بهدلیل سازگاری نسجی، آزادسازی فلوراید و کاهش بروز پوسیدگی لبه‌ای بسیار پرکاربرد هستند. سمانهای دندانی باید ویژگیهای اساسی از جمله حداقل ضخامت لایهای، زمان تنظیم خالص ایدهال و استحکام فشاری بالا جهت استفاده کلینیکی دارا باشند. هدف از این مطالعه مقایسهی ضخامت لایهای و زمان تنظیم خالص سمان گلاس آینومر Fuji I با یک سمان گلاس آینومر جدید است.
مواد و روشها: تعداد ۲۰ نمونه برای هر گروه سمان با نسبت پودر/ مایع ۱/۸:۱ برای Fuji I و ۰/۴: ۰/۷۲ برای سمان ایرانی تهیه شد. برای ارزیابی زمان تنظیم سمان، یک مولد فلزی به ابعاد mm۱۰×۸×۵ آماده شد,۹۰ ثانیه پس از اختلاط سمانها، یک سوزن به قطر mm ۰/۱±۱ به‌طور عمودی بر سطح سمان قرار گرفت. این عمل در فواصل ۳۰ ثانیه تکرار شد. زمان تنظیم خالص به صورت مدت زمان بین اتمام اختلاط سمان تا زمانی که سوزن نتواند یک فرورفتگی کامل دایره ای ایجاد کند محاسبه شد. برای بررسی ضخامت لایهای از دو صفحه شیشه ای استفاده شد. ضخامت مجموع صفحات توسط دستگاه میکرومتر محاسبه شد. سپسml ۰/۱از سمان در مرکز صفحه زیرین قرار گرفت و نیروی N۱۵۰ از طریق صفحه بالایی بر نمونه وارد شد .اختلاف ضخامت دو صفحه با و بدون حضور سمان بین آنها بهعنوان ضخامت لایهای سمان محاسبه شد. دادهها در نرم افزار SPSS۲۱ وارد و با استفاده از آزمونهای Kolmogorov Smirnovو t مستقل ارزیابی شدند.
یافته ها: Fuji I میانگین زمان تنظیم شدن کوتاه‌تر و ضخامت لایه ای کمتری در مقایسه با سمان ایرانی دارد و این اختلاف از لحاظ آماری معنی داری است.
نتیجهگیری: Fuji I در مقایسه با سمان ایرانی انتخاب کلینیکی بهتری برای سمانکردن رستوریشن های غیرمستقیم است .
سمیرا محمدیان، جمال صیدی، بیژن نوری، محمد فتحی،
دوره ۲۵، شماره ۲ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: در کنار پیشرفت‌های مدرن پزشکی، درمان داخل وریدی به بخش ضروری مراقبت از بیمار تبدیل شده است. درمان وریدی مانند هر روش تهاجمی دیگر دارای عوارض جانبی است. فلبیت شایع‌ترین و عفونت خطرناک‌ترین عارضه میباشند. هدف از این مطالعه مقایسه تأثیر پماد آلوئه ورا و نیتروگلیسرین بر میزان بروز و شدت فلبیت ناشی از کاتتر وریدهای محیطی بود.
مواد و روش ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی یک سو کور تصادفی سازی شده بود که بر روی ۱۵۰ بیمار بستری در بخشهای داخلی بیمارستان کوثر سنندج در سال ۱۳۹۷ انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به سه گروه «نیتروگلیسرین»؛ «آلوئه ورا» و «کنترل» تقسیم شدند. ابزار گردآوری دادهها مقیاس درجهبندی فلبیت بود. پس از انجام رگگیری پماد در قسمت بالاتر از کاتتر استعمال و با پوشش استریل پوشیده شد. بیماران در فاصله زمانی هر ۱۲ ساعت تا ۴۸ ساعت بعد از رگگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند و بروز و شدت فلبیت طی ۴۸ ساعت بررسی شد. برای تحلیل دادهها از آزمونهای کوکران، مجذور کای، تحلیل واریانس یک‌طرفه با تست تعقیبی توکی و آزمون اندازه‌گیری مجدد استفاده شد. دادهها با استفاده از نسخه ۱۲ نرم‌افزار STATA مورد تحلیل قرار گرفتند و سطح معنی داری ۰۵/۰ درنظر گرفته شد.
یافته ها: سه گروه از لحاظ کاهش شدت فلبیت در ۱۲ ساعت اول (۰/۰۰۵>P) ،۲۴ ساعت (۰/۰۰۵>P)، ۳۶ ساعت (۰/۰۰۱>P) و ۴۸ ساعت بعد از کاتترگذاری (۰/۰۰۱ >P) تفاوت معنیداری داشتند. این میزان کاهش فلبیت در گروه آلوئه ورا از گروه نیتروگلیسرین بیشتر بود.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد میشود جهت کاهش فلبیت از پماد نیتروگلیسرین و پماد آلوئه ورا استفاده شود هر چند استعمال پماد آلوئه ورا در کاهش فلبیت مؤثرتر است.
رسول نصیری کالمرزی، سامان امینی، محسن شهیدی، سیما توزنده جانی، بیژن نوری، بهزاد خلفی، وسام کوتی،
دوره ۲۵، شماره ۲ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف:کهیر مزمن، یک بیماری پوستی با راش‌های مداوم همراه با خارش و یا آنژیوادم، پاپول و پلاکهای ملتهب است که تحت شرایطی از مرحله حاد به مرحله مزمن تبدیل شده و سالها موجب اضطراب و افسردگی بیمار میشود. هدف مطالعه حاضر بررسی کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به کهیر مزمن در استان کردستان بود.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی تحلیلی حاضر بر روی ۲۲۸ بیمار مراجعه‌کننده به کلینیک آلرژی بیمارستان بعثت (بهعنوان بیمارستان مرجع درجه ۳) در استان کردستان طی سال ۱۳۹۵ صورت گرفت. به‌صورت سرشماری انتخاب (به دلیل فراوانی کم بیماران، محدوده سنی انتخاب شده شامل کل گروههای سنی بود) و پس از انجام معاینه های اولیه و تائید تشخیص کهیر مزمن مورد بررسی قرار گرفتند. جمعآوری دادهها به روش سرشماری انجام شد. از تمامی بیماران قبل از ورود به مطالعه اجازه گرفته شده و پرسشنامهها جهت تکمیل در اختیار آنها قرار داده شده است. اطلاعات بیماران با استفاده از پرسشنامه DQLI جمعآوری شد. برای تحلیل از آزمون کای دو و از ضریب همبستگی اسپیرمن با کمک نرم افزار SPSS نسخه ۱۵ استفاده شد.
یافتهها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین سنی افراد شرکتکننده در مطالعه ۱۰/۵۵± ۳۴/۸۱ سال بود. تحلیل اطلاعات نشان داد که بین کیفیت زندگی و جنسیت ارتباط معنیدار وجود داشته است (۰/۰۰۱p<) و همچنین بین کیفیت زندگی و نوع بیماری ارتباط معنیدار مشاهده شده است (۰/۰۰۱p<)؛ اما بین کیفیت زندگی با متغیرهای محل سکونت و میزان تحصیلات ارتباط وجود نداشته است(۰/۰۵p>).
نتیجهگیری: نتایج گویای تأثیر بیماری کهیر مزمن بر ابعاد مهم کیفیت زندگی بیماران بود. به نظر میرسد این بیماران از لحاظ روحی و روانی درگیر شده و سطح رضایت آنها از کیفیت زندگی کاهش یافته بود.
مریم پرواره، ستار رضایی، دائم روشنی، ابراهیم قادری، بیژن نوری،
دوره ۲۵، شماره ۳ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: سرطان‌های دستگاه گوارش به دلیل شیوع بالا و کشندگی زیاد از اهمیت خاصی در بسیاری از جوامع از جمله ایران برخوردار هستند. سرطان‌های معده، کولورکتال و مری به ترتیب از نظر بروز رتبه دوم، سوم و هشتم را در ایران برخوردار هستند. لذا با‌توجه به اهمیت موضوع در این مطالعه به مدل‌بندی فراوانی موارد جدید این سرطان‌ها و پیش‌بینی آنها در آینده در استان کردستان پرداخته شد.
مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی تعداد موارد بروز یافته سرطان‌های معده، مری و کولورکتال در دوره آوریل ۲۰۰۰ تا مارچ ۲۰۱۷ مورد تحلیل قرار گرفته است. برای مدل‌بندی داده‌های سری‌های زمانی سرطان‌های ذکر شده از مدل autoregressive integrated moving average (ARIMA) وseasonal autoregressive integrated moving average (SARIMA) با رویکرد Box-Jenkins استفاده شده است. پس از تعیین مدل مناسب تعداد موارد جدید این سرطان‌ها تا مارچ ۲۰۲۰ پیش‌بینی شده است. تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار R-۳,۴.۲ انجام شد.
یافته ها: در دوره زمانی مورد مطالعه تعداد ۶۴۳۹ مورد سرطان دستگاه گوارش ثبت شده است که از بین آنها سه سرطان مورد بررسی در این مطالعه یعنی معده، مری و کولورکتال به‌ترتیب با ۲۵۴۸، ۱۷۲۲ و ۹۸۹ مورد بیشترین فراوانی را دارا بودند. بهترین مدل‌های برازش داده شده به سرطان‌های معده، کولورکتال و مری به‌ترتیب عبارت بودند از SARIMA(۰, ۱, ۱)(۰, ۰, ۱)۴، SARIMA(۳, ۱, ۰)(۰, ۰, ۱)۴ و ARIMA(۰, ۱, ۱). پیش‌بینی میشود که روند بروز این سرطان‌ها تا مارچ ۲۰۲۰ دارای روندی صعودی با شیب ملایم باشند.
نتیجه گیری: بروز قابل ملاحظه سرطان‌های معده، کلورکتال و مری و همچنین روند رو به رشد آنها در زمان پیش‌بینی شده میتواند زنگ خطری جدی باشد؛ بنابراین، اجرای برنامههای غربالگری به ویژه در گروههای پرخطر، تشخیص زود هنگام بیماری، آگاه سازی عمومی و کنترل عوامل خطر بیماری جهت جلوگیری از ادامه این روند ضروری است.
مدبّر آراسته، سارا کمالی اردکانی، بیژن نوری، فرانک امانی،
دوره ۲۵، شماره ۴ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اثرات مخرب اختلال وسواسی-جبری؛ این مطالعه با هدف بررسی فراوانی علائم وسواس فکری – عملی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در سال ۱۳۹۷ انجام شد.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بر روی تمام دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه، در سال ۱۳۹۷ انجام شد. روش نمونه‌گیری، تصادفی طبقه‌ای و روش گردآوری دادهها، پرسشنامه مادزلی بود. دادهها توسط نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ تحلیل و فرضیات مطالعه با آزمون مجذور کای و یا آزمون دقیق فیشر بررسی شد.
یافتهها: ۲۵۰ دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی کردستان (۱۸۶ نفر پزشکی و ۶۴ نفر دندانپزشکی)، (۱۲۷ مرد و ۱۲۳ زن) بررسی شدند. میانگین سنی افراد ۲/۵±۲۲/۷۱ سال بود. شیوع کلی وسواس ۵۴/۴ درصد، بیشترین فراوانی مربوط به بعد تردید (۴۴/۸ درصد) و کمترین فراوانی مربوط به کندی و تکرار (۱۱/۸ درصد) بود. شیوع وسواس‌کلی و وسواس‌کندی و تکرار در دانشجویانی که با خانواده خود زندگی می‌کردند بالاتر و در ساکنین خوابگاه پایین‌تر بود (۰/۰۱ >P). سن مبتلایان به وسواس شستشو، کمتر(۰/۰۳۰ =P)؛ و شیوع این بعد در اکسترن‌ها بالاتر بود (۰/۰۲۳ =P). شایع‌ترین بعد وسواس در زنان، شستشو و در مردان، وارسی بود.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج این مطالعه، اختلال وسواسی-جبری شیوع بالایی در میان دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی دارد. این امر مؤید نیاز به توجه مسئولین جهت انجام اقدامات پیشگیرانه برای تشخیص زودرس و درمان به‌موقع اختلال، به منظور کاهش عوارض آن در میان دانشجویان است.
روناک شاهویی، بیژن نوری، نازیلا درویشی، خدیجه رضایی، هیوا زندی، شنو بایزیدی، فاطمه خضزنژاد،
دوره ۲۵، شماره ۴ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: اختلالات و مشکلات قاعدگی از شایع ترین شکایات زنان میباشد که از سیکل های به تعویق افتاده تا سیکل های دردناک، اغلب شایع و خوش خیم ودارای طیف وسیعی میباشند که باعث کاهش کیفیت زندگی این بیماران میباشند. هدف از این مطالعه تعیین شیوع اختلالات قاعدگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود.
مواد و روش ها: این مطالعه ازنوع توصیفی تحلیلی است و جامعه آماری آن را دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان تشکیل می دهد، نمونه گیری از نوع خوشه ای بوده و با این روش تعداد ۳۰۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید، ابزار پژوهش شامل؛ پرسشنامه ای متشکل از ۱۰ سوال دموگرافیک و ۲۶ سوال اصلی و چارت مربوط به اندازه گیری میزان خونریزی قاعدگی در یک دوره پریودی بود. تحلیل دادهها با نرم افزار آماری STATA نسخه ۱۲ و SPSS نسخه ۲۲ انجام شد و توسط آزمون های تی مستقل، ۲χ و Fisher-Test تجزیه و تحلیل گردید.
یافتهها: شیوع اختلالات قاعدگی در جمعیت مورد مطالعه ۳/۱۵درصد بوده که بیشترین اختلال دیسمنوره (۳۳/۷۵درصد) و کمترین هایپومنوره ( ۳۳/۱درصد) بود. نتایج مطالعه،
رابطه معنی داری بین دیسمنوره و شاخص توده بدنی (۰/۰۴۴=P) وسن(۰/۰۲۱=P) نشان داده شد. همچنین رابطه معنی داری بین وضعیت تاهل - ماستالژی (۰/۰۱۵ = P). منوراژی - سن( ۰/۰۲۶=P) و هایپرمنوره - سن( ۰/۰۴۵=P) وجود داشت.
نتیجهگیری: نتایج کلی مطالعه حاضر نشان داد که حداقل یکی از انواع اختلالات قاعدگی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان به عنوان نمونه ای از جامعه، وجود دارد که این تهدیدی برای زندگی فردی و اجتماعی زنان و دختران می باشد.
دائم روشنی، بیژن نوری، مسعود مرادی،
دوره ۲۵، شماره ۵ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه وهدف: ﻳﻜﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻠﻲﻛﻪ اﻛﺜﺮﻣﺤﻘﻘﻴﻦ در ﺷﺮوع ﭘﮋوﻫﺶ ﺧﻮدﺑﺎ آن ﺳﺮوﻛﺎر دارﻧﺪ، ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮآوردﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ و اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ از جامعه مورد مطالعه است. برآورد پائین حجم نمونه سبب آسیب به اعتبار پژوهش و هدر رفت هزینه و زمان می شود در مقابل بیش برآورد آن باعث افزایش حجم کاری، هزینه و عدم بازخورد مورد انتظار خواهد شد.هدف از این پژوهش تعیین حجم نمونه در مطالعات مختلف علوم پزشکی می باشد.
مواد و روش ها: در این مطالعه ، پس از تعیین انواع مطالعات، در منابع مختلف داخلی و خارجی (کتابها، مجله ها، مقالات و ...) جستجو انجام شد و روشهای مختلف تعیین حجم نمونه بر اساس نوع متغیر، همراه با فرمولهای مربوطه استخراج و دسته بندی شدند. از بین روشهای مختلف با توجه به نوع مطالعه و سایر عوامل مهم و تاثیرگذار، بهترین فرمول و روش استخراج شده است.
یافته ها: پژوهش های مختلف نشان داده اند که معیار های متعددی بر روی حجم نمونه تاثیر می گذارند که شامل اندازه اثر، توان آزمون، سطح معنی داری، حداکثر خطای اندازه گیری، نسبت و پراکندگی صفت مورد بررسی می باشند. در این مطالعه نشان داده شد که در مدل های رگرسیونی بایستی اثر ضریب همبستگی مابین متغیرها را نیز کنترل کرده و حجم نمونه را با در نظر گرفتن و بالانس مقدار پراکندگی ایجاد شده برآورد کرد.همچنین اندازه اثر مهمترین شاخص و نیز توان آزمون به شدت تحت تاثیر حجم نمونه می باشد.
نتیجه گیری: در بیشتر مطالعات مشابه استنباط شده است که جهت برآورد حجم نمونه ای کارا و معتبر بایستی مقدار خطا پائین و توان آزمون بالا بوده همچنین مقادیر اثر، سطح معنی داری و پراکندگی و همبستگی بین متغیرها کنترل شوند.
زهرا کریمی، پروین آیرملو، سکینه نوری سعیدلو،
دوره ۲۵، شماره ۵ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه وهدف : بارداری یک دوره بحرانی برای رشد متابولیک فرزندان می باشد. تغذیه در دوران بارداری به علت نقشی که در تکامل و توانمندی‌‌‌های ذهنی و جسمی نوزاد دارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار میباشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط الگوهای غذایی مادر درطول بارداری‌و پیامدهای آن در نوزادان در شهر ارومیه انجام یافته است.
مواد وروش ها: در این مطالعه مقطعی، ۴۱۰ زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشت به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. اطلاعات غذایی مادران با استفاده از پرسشنامه بسامد خوراک ۱۴۷آیتمی و اطلاعات دموگرافیک با استفاده از مصاحبه با مادران جمع آوری شد. جهت شناسایی الگوهای غذایی غالب از آنالیز تحلیل عاملی استفاده شد.
یافته ها: در این مطالعه سه گروه الگوی غذایی غالب شناسایی شد، الگوی غذایی گروه اول ، گروه دوم و گروه سوم . آنالیز چند متغیره نشان داد که شانس تولد نوزاد کم وزن(Low Birth Weigh) و نوزاد نارس( Preterm Birth) با افزایش پیروی ازالگوی غذایی گروه‌اول (۱/۱۵= LBW:OR , ۱/۰۵= PTB:OR) افزایش و شانس کوچک برای سن بارداری( Small for Gestational Age)و بزرگ برای سن بارداری( Larg for Gestational Age) (۰/۸۹ =LGA:OR و ۰/۸SGA:OR=)با افزایش پیروی از این گروه، کاهش می یابد. همچنین پیروی از الگوی غذایی گروه دوم با شانس۰/۷۳OR= LBW:و ۰/۸۳LGA:OR= ارتباط معکوس و با شانس ۱/۲۶= PTB:OR و ۱/۰۴= SGA: OR ارتباط مستقیم داشت. نتایج نشان داد که میزان تبعیت از الگوی غذایی گروه سوم در ارتباط معکوس با تمام شاخص‌های فوق بوده‌و‌الگوی‌غذایی گروه‌سوم‌ارتباط منفی معناداری با شاخص LGA را داشت.
نتیجه گیری: مطالعه حاضر وجود ارتباط بین شاخص های LBW ,SGA ,PTB ,LGA و الگوهای غذایی مادر در طول بارداری را نشان داد. مطالعات آینده نگر برای تأیید این یافتهها پیشنهاد میگردد.
