دكتر شاکر سالاری لک، دكتر عبدالمجید حمیصی، دكتر جلال غفارزاده، دكتر ابراهیم خلیل بنی حبیب، باقر اسدی، مسعود اسماعیل زاده،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان ۱۳۸۵ )
چکیده
زمینه و هدف: نان غذای اصلی مردم ایران است. مصرف نان ۷۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد کالری مورد نیاز بدن را تأمین می‌نماید. مقدار روی خاک های کشاورزی ایران کمتر از ۷/۰ میلی‌گرم در کیلوگرم خاک می‌باشد در حالیکه مقدار استاندارد روی در خاک بیش از یک میلی‌گرم در کیلوگرم می‌باشد. این مطالعه به منظور ارزیابی اثر غنی سازی خاک با ترکیبات روی در سطح سرمی روی جامعه طراحی و اجرا گردید.
روش بررسی: در مرحله اول خاک کشاورزی با مقادیر ۱۵ کیلوگرم در هکتار سکسوترین آهن، ۴۰ کیلوگرم در هکتار سولفات منگنز و ۵۰ کیلوگرم در هکتار سولفات روی غنی‌سازی گردید. مقدار روی آرد مصرفی جامعه تحت مداخله در قبل و در حین مطالعه با روش اکسیداسیون خشک بوسیله دستگاه جذب اتمی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. جمعیت روستایی به تعداد ۱۷۹۵ نفر از شهرستان ارومیه ایران انتخاب و با ایجاد آمادگی مورد مداخله قرار گرفتند. از یک دهم جمعیت قبل و بعد از مداخله نمونه خون تهیه و سرم خون جدا شد. و مقدار روی با استفاده از کیت Randox کشور انگلستان بوسیله دستگاه اتوآنالیز و Hitadin۷۰۴ اندازه‌گیری شد. روش مطالعه کار آزمائی صحرایی و داده‌های حاصل از مطالعه با محاسبه میانگین، انحراف معیار و فاصله اطمینان ۹۵ درصد برای گروه های سنی و جنسی و کل جامعه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله مقایسه گردید.
یافته‌ها: میانگین روی سرم خون قبل و بعد از مداخله به ترتیب ۰۵/۸۰ و ۷۳/۱۰۹ میکروگرم در دسی‌لیتر خون با فاصله اطمینان (۵۹/۸۵ و ۵۰/۷۴)=CI و (۸۹/۱۱۶ و ۵۸/۱۰۲)=CI بوده و با ۰۰۰۱/۰p< اختلاف بین دو میانگین معنی‌دار مشاهده گردید. میانگین روی سرم در زنان و مردان قبل از مداخله ۲۳/۷۵ و ۹۲/۸۷ و با ۰۲۸/۰p= اختلاف میانگین بین دو گروه معنی‌دار بود. میانگین روی سرم بعد از مداخله در زنان و مردان به ترتیب ۳۹/۱۰۳ و ۶۶/۱۰۸ و با ۸۱۸/۰P= اختلافی بین میانگین سطح سرمی روی مشاهده نگردید. اختلاف میانگین سطح سرم برای زنان و مردان قبل و بعد از مداخله به ترتیب با ۰۰۰۱/۰p< و ۰۰۱/۰p<
معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: استفاده از ترکیبات روی به عنوان غنی‌سازی خاک منجر به بهبود استانداردهای روی محصول گندم شده و استفاده مستمر شش ماهه جامعه از آرد گندم غنی شده باعث افزایش سطح سرمی روی در تمام گروه‌های سنی و جنسی جامعه گردید.
وصول مقاله: ۱۴/۷/۸۴ اصلاح نهایی: ۳۰/۵/۸۵ پذیرش مقاله: ۱۹/۶/۸۵
