ابراهیم درویشی، کمال الدین عابدی، فاروق محمدیان، هیوا عثمانی، پریا ساعدی، جمشید خوبی، آرزو یاری، بیژن نوری،
دوره ۲۹، شماره ۳ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۴۰۳ )
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به وجود تعداد بالای دانشجویان، کارکنان و اساتید و همچنین بخش‌های متنوع آموزشی و تحقیقاتی در محیط‌های دانشگاهی فراهم کردن محیطی ایمن و عاری از خطر یکی از چالش‌های اصلی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. هدف این مطالعه ارزیابی جامع و دقیق خطرات در بخش‌های مختلف دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود.
مواد و روش‌ها: پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر بر روی ساختمان‌ها، آزمایشگاه‌ها، موتورخانه‌ها، کتابخانه‌ها و مسیرهای عبور و مرور در دانشگاه علوم پزشکی کردستان انجام گردید. ارزیابی ریسک حریق با نرم‌افزار FRAME (روش ارزیابی خطر آتش‌سوزی برای مهندسی) در سه حیطه دارایی، افراد و فعالیت‌ها انجام گردید. وضعیت ایمنی آزمایشگاه‌های آموزشی و تحقیقاتی با روش اختصاصی ACHiL (ارزیابی و طبقه‌بندی خطرات در آزمایشگاه‌ها) ارزیابی شد. نواقص ساختمان‌ها، تأسیسات موتورخانه و تابلو و تجهیزات برقی با روش FMEA (تحلیل حالت شکست و اثر) شناسایی و ارزشیابی گردید. سطح ایمنی مسیرهای تردد و حمل‌ونقل، پارکینگ، معابر و خیابان‌های مجموعه با روش ET&BA (تجزیه‌وتحلیل ردیابی انرژی و موانع) بررسی گردید.
یافته‌ها: ریسک حریق برای افراد و نیز دارایی و فعالیت‌ها در همه دانشکده‌ها نامطلوب (بالاتر از یک) ارزیابی گردید. در آزمایشگاه بیشترین خطرات مربوط به سیلندرهای تحت‌فشار با سطح ریسک ۱۲، مواد خورنده ۶ و محلول‌های سمی ۶ بود. در ساختمان‌ها بالاترین عدد اولویت ریسک مرتبط با نقص در برنامه شرایط اضطراری، ارتفاع غیراستاندارد نرده راه‌پله‌ها و عرض کم پلکان‌ها بود همچنین در موتورخانه‌ها بیشتر نقص‌ها مرتبط با مخزن‌های سوخت (نشتی شیرهای تخلیه) و دیگ‌های آب گرم (حرارت و فشار بیش‌ازحد) با سطح ریسک بالاتر از ۲۰۰ بود. وضعیت ایمنی برق به دلیل نقص در سیستم‌های حفاظتی (اتصال به زمین و کلید محافظ جان) نامناسب ارزیابی شد. انرژی شیمیایی و پتانسیل جزء مهم‌ترین انرژی‌های آسیب‌رسان به مسیرها و معابر بودند.
نتیجه‌گیری: به طور کلی وضعیت ایمنی پردیس نامطلوب بوده و شرایط در همه بخش‌ها و فعالیت‌ها هشداردهنده است. عمده‌ترین ریسک موجود ریسک حریق ارزیابی شد و خطرناک‌ترین بخش دانشگاه نیز موتورخانه‌ها هستند. از این‌رو باید برنامه‌ریزی مؤثر جهت کنترل و مدیریت ریسک‌های شناسایی در مجموعه پردیس به ترتیب اولویت صورت و اجرا گردد.
