|
بررسی اثرات دورکنندگی و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاهان رازیانه و دارچین علیه پشه آئدس و گزنس در ایران
|
مهدی خوبدل1    ، محمد مرادی2 ، حسین ثباتی3 ، هیمن یوسفی2 ، امید دهقان2 ، محمدرضا عبائی 4 |
1- مرکز تحقیقات سلامت ، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) ، تهران ، ایران
2- دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
3- مرکز تحقیقات بهداشت و تغذیه، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله، تهران، ایران.
4- دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران. ، abaimr@tums.ac.ir |
|
|
چکیده: (3721 مشاهده) |
زمینه و هدف: وجود تنوع اقلیمی در کشور، زمینه افزایش غنای گونه‌ای در گیاهان دارویی کشور فراهم کرده است. با توجه به گزارش‌های متعدد بروز عوارض جانبی متعاقب استفاده از مواد شیمیایی دورکننده حشرات در انسان، ضرورت انجام این پژوهش برای ارزیابی مواد دورکننده جدید با منشاء گیاهی بیش از پیش احساس می‌شود. در حال حاضر تمام تلاش‌ها معطوف به کشف و جایگزینی مواد دورکننده با منشاء گیاهی است تا خصوصیت محافظت فردی قابل قبولی در طول فعالیت پشه‌های خون‌خوار ایجاد نماید و بدینترتیب شیوع بیماریهای منتقلشده از بندپایان به انسان تحت کنترل قرار گیرند.
مواد و روش ها: دو گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare) و دارچین (Cinnamomum verum) با داشتن خواص متعددی از جمله ضد باکتریایی، آنتی‌اکسیدانی و حشرهکشی جهت این پژوهش انتخاب گردیدند. اسانس‌ها بهترتیب از دانه و پوست تنه به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر تهیه شدند. اجزاء شیمیایی اسانس‌ها با روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی تعیین شدند. تستهای زیستسنجی بهمنظور تعیین مدت زمان حفاظتدهی و تعیین دوز مؤثر اسانس‌ها، روی مدل حیوانی (خرگوش نیوزلندی) و با پشه آئدس وگزنس (Aedes vexans) در انسکتاریوم دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) انجام گردید.
یافته‌ها: بهترتیب 18 و 15 نوع ترکیب شیمیایی در اسانس‌های دو گیاه رازیانه و دارچین شناسایی شدند که در گیاه رازیانهCadina-1,4-diene و در گیاه دارچینb-Oplopenone بالاترین درصد را در اجزاء شیمیایی اسانس‌ها داشتند. زمان حفاظتدهی اسانس 50% رازیانه به ترتیب 3 تا 3/5ساعت و برای اسانس دارچین 1 تا 1/5ساعت علیه پشه آئدس وگزنس برآورد شد. میانه دوز مؤثر (ED50) اسانس‌ها علیه پشهها بهترتیب 13/7 و 84/2 میکرولیتر بر سانتیمترمربع برای رازیانه و دارچین محاسبه شد.
نتیجه گیری: این پژوهش اثرات حفاظتدهی اسانس گیاه رازیانه را علیه گزش پشه ناقل تب دانگ در مدل حیوانی در کمترین غلظت نشان داد. انجام این پژوهش در مدل انسانی توصیه می‌شود |
|
| واژه‌های کلیدی: رازیانه، دارچین، اسانس، خواص دورکنندگی، آئدس وگزنس |
|
|
متن کامل [PDF 585 kb]
(1881 دریافت)
|
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1398/5/11 | پذیرش: 1398/7/10 | انتشار: 1399/1/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
