زمینه و هدف : آفلاتوکسین ها متابولیست‌های سمی قارچها هستند که توسط گونه‌های مختلف اسپرژیلوس تولید می‌شوند. این سموم در ایجاد بیماریهایی از قبیل سرطان کبد، هپاتیت مزمن وسیروز نقش بسیار مهمی دارند، هدف از این مطالعه تعیین میزان آفلاتوکسین M1 در شیر خام جمع‌آوری شده برای شرکت شیر پاستوریزه سنندج می‌باشد.
روش بررسی : در یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از شیرهای خام جمع‌آوری شده مناطق مختلف استان کردستان و تهران بطور تصادفی 84 نمونه در فاصله زمانی دو هفته در اسفند ماه 85 انتخاب گردید، بعد از سانتریفوژ کردن نمونه‌ها بخش فوقانی شیر سانتریفوژ شده که شامل چربی‌های شیر بوده خارج و کنار گذاشته شد و بخش پائینی شیر سانتریفوژ شده فاقد چربی با روش الیزا و با کیت مخصوص ساخت کارخانه Tecna S.r I ، نمونه‌ها آنالیز و مقدار آفلاتوکسین آنها تعیین شد . آزمون مورد استفاده در تحلیل داده‌ها، آنالیز واریانس بود.
یافته‌ها : نتایج این تحقیق نشان داد تعداد 77 نمونه (65/91%) از کل نمونه‌ها به آفلاتوکسین M1 آلوده و 7 نمونه فاقد آفلاتوکسین بودند، همچنین در 67 نمونه (77/79%) مورد آزمایش مقدار آفلاتوکسین در حد استاندارد و در 17 نمونه (23/20%) مقدار آفلاتوکسین از حد مجاز استاندارد اروپا بالاتر بود. بین میزان آلودگی شیر در مناطق مختلف به سم آفلاتوکسین M1 با 001/0 p< تفاوت معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری : حضور آفلاتوکسین در لبنیات یک مشکل بسیار جدی و مهم برای سلامت عمومی است؛ مخصوصاً نوزادان و کودکان که بیشترین مصرف‌کننده این محصولات بشمار می‌روند. برای کاهش میزان آفلاتوکسین در شیر؛ کنترل تغذیه دامهای شیرده که به نوعی از شیر آنها استفاده می‌شود از لحاظ آلودگی به آفلاتوکسین M1 باید مورد توجه قرار گیرد.
