زمینه و هدف: درد پدیده‌ای شایع در فرآیند زایمان است. امروزه استفاده از طب مکمل به منظور کاهش درد زایمان رو به افزایش است. مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه تأثیر رایحه‌درمانی با عصاره گل رز و اسطوخودوس بر درد مرحله فعال زایمان زنان نخست زا انجام شد.
روش بررسی: این کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۵ بر روی ۶۰ نفر از زنان نخست‌زای مراجعه‌کننده به زایشگاه بیمارستان امیرالمؤمنین به تفکیک در سه گروه انجام گردید. رایحه‌درمانی با اسطوخودوس و گل رز از دیلاتاسیون ۵-۴ سانتی‌متر آغاز شد و هر ۱۵ دقیقه تجویز اسانس مربوطه تکرار شد. در گروه کنترل از آب مقطر استفاده شد. شدت درد در دیلاتاسیونهای ۵-۴ ،۷-۶ ، ۱۰-۸ سانتی‌متر اندازه‌گیری شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه فردی و مامایی، چک لیست مشاهده معاینه و خط کش درد مکگیل بود. تجزیه و تحلیـل داده‌هـا توسط نـرم‌افـزار نسخه ۲۱ spss-و بـا کمـک آزمون‌های آمــاری توصــیفی و آمــار تحلیلــی (آزمون آنالیز واریانس با مشاهدات تکراری، آزمون تحلیل یک‌طرفه واریانس، کواریانس، تعقیبی، کای دو، کروسکال والیس) انجـام شد.
یافته‌ها: میانگین شدت درد در سه گروه قبل از مداخله تفاوت معنی‌داری نداشت (۶۰۳/۰=P). شدت درد در گروه اسطوخودوس و گل رز در مقایسه با گروه کنترل پس از مداخله به طور معنی‌داری کاهش یافته بود (۰۰۱/۰=P)، به طوری که کاهش درد در گروه اسطوخودوس از گروه گل رز بیشتر بوده است.
نتیجه‌گیری: رایحه‌درمانی با اسانس اسطوخودوس در مقایسه با اسانس گل رز به میزان بیشتری باعث کاهش درد زایمان می‌شود.
