زمینه و هدف: بیماری‌های تخریبی شبکیه یکی از علل شایع نابینایی در جهان است. هدف از این مطالعه بررسی پیوند سلول‌های نوروسفر مشتق از بافت مغز استخوان به فضای زیر شبکیه در مدل حیوانی (تخریب لایه رنگدانه دار شبکیه با استفاده از سدیم یدیت) بود.

روش بررسی: موش‌های صحرایی آلبینو مقدار ۴۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم از سدیم یدیت در فضای پشت چشم دریافت کردند و بعد از ۳۰ روز، بررسی بافتی با استفاده از هول مانت لایه رنگدانه دار و همچنین رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین انجام شد. سلول‌های بنیادی مشتق از بافت مغز استخوان از استخوان فمور موش‌های صحرایی استخراج و تحت تأثیر محیط تمایزی نوروسفر به سلول‌های شناور نوروسفر تبدیل شد. سلول‌های به‌دست‌آمده با نشانگر هسته‌ای BrdU نشان‌دار و به فضای زیر شبکیه تزریق شدند. ۷ روز بعد از تزریق، برش بافتی تهیه شد و بقا، مهاجرت و همچنین نحوه قرارگیری سلول‌های تزریق‌شده با استفاده از ایمونوهیستوشیمی بررسی شد.

یافته‌ها: ۳ روز بعد از تزریق سدیم یدیت، تغییرات پاتولوژی ازجمله افزایش در نور فلوئورسنس، هایپرتروفی و چندهسته‌ای شدن در لایه رنگدانه دار مشاهده شد و در بررسی بافتی، به‌هم‌ریختگی قسمت خارجی فوتورسپتور ها و همچنین تغییرات لایه رنگدانه دار دیده شد. یافته‌های ایمونوهیستوشیمی ۷ روز بعد از پیوند سلولی نشان داد که سلول‌های تزریق‌شده توانسته‌اند در فضای زیر شبکیه زنده بمانند و به لایه رنگدانه دار و همچنین به  لایه شبکیه مهاجرت کرده و در کنار سلول‌های بافت میزبان قرارگرفته‌اند.
نتیجه‌گیری: سلول‌های بنیادی مزانشیمی به دلیل سهولت در دسترسی، منبع مناسبی برای پیوند هستند. توانایی تمایز این سلول‌ها به رده عصبی و همچنین توانایی بقا و مهاجرت این سلول‌ها بعد از پیوند، در مدل‌های آسیب شبکیه، می‌تواند راهی برای درمان بیمارهای تخریبی شبکیه باشد. 

کلیدواژه‌ها: سلول‌های نوروسفر، سلول‌های بنیادی مغز استخوان، سدیم یدیت، تخریب ماکولا وابسته به سن

وصول مقاله:۱۴/۹/۹۴ اصلاحیه نهایی:۵/۲/۹۵ پذیرش:۷/۲/۹۵