فریبا خیاطی، دکتر سکینه حاج ابراهیمی، دکتر حمیدالله الله وردی پور، فاطمه صادقی غیاثی،
دوره ۲۱، شماره ۱ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۳۹۵ )
مقدمه: مصرف دخانیات یکی از مهمترین معضلات در دنیای امروز است. عوارض مصرف دخانیات بخصوص در کودکان و نوجوانان بیشتر می باشد. مصرف سیگار اغلب در سنین نوجوانی شروع می گردد، از این رو مداخلات مبتنی بر مدرسه می تواند نقش موثری در پیشگیری داشته باشد. هدف از این مطالعه بومی سازی یک راهنمای مبتنی بر شواهد در حیطه پیشگیری از مصرف سیگار در مدارس بوده است.
روش بررسی: این مطالعه براساس اصول بومی سازی راهنماهای بالینی مبتنی بر شواهد طراحی گردیده است. بدین نحو که ابتدا یک جستجوی نظام مند در پایگاههای اطلاعاتی معتبر برای بازیابی راهنماهای مرتبط بین المللی مبتنی بر شواهد انجام گرفت. راهنماهای انتخاب شده توسط دو نفر و به صورت مستقل، با ابزار استاندارد مورد نقادی قرار گرفتند. سرانجام راهنمای انتخاب شده پس از ترجمه به فارسی، در پانل تخصصی مورد بحث و تصویب قرار گرفت.
نتایج: از ۱۱ راهنمای بازیابی شده، یک راهنما پس از ارزیابی و بحث در پانل تخصصی انتخاب و بومی سازی گردید. این راهنما شامل ۵ توصیه برای مداخلات مبتنی بر مدرسه است که به تهیه برنامه های عملیاتی کمک می نماید. هر توصیه شامل سه قسمت به شرح زیر می باشد: گروه هدف، افرادی که باید اقدامات را انجام دهند، و اقداماتی که باید انجام شود.
نتیجه گیری: مداخلات مبتنی بر مدرسه برای پیشگیری و کنترل مصرف سیگار در نوجوانان و جوانان موثر شناخته شده اند و با توجه به مستند و مبتنی بر شواهد بودن این راهنما و بومی سازی آن با شرایط کشورمان ایران، می تواند جهت برنامه ریزی این مداخلات موثر واقع گردد.
واژه های کلیدی: راهنمای مبتنی بر شواهد، پیشگیری از دخانیات، مداخلات مبتنی بر مدرسه، سیگار
وصول مقاله:۱۶/۴/۹۴ اصلاحیه نهایی:۲/۱۰/۹۴ پذیرش:۱۴/۱۰/۹۴
