مریم عزیزی نهاوندی، شاهین فکور، لقمان اکرادی،
دوره ۲۷، شماره ۱ - ( مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: مسمومیت با سلنیم بدنبال مصرف یا تجویز بیش از حد ترکیبات سلنیم در انسان و حیوانات اتفاق می‌افتد. با توجه به آسیب اکسیداتیو بافتی در مقادیر سمی سلنیم، مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر عصاره چغندر قند به عنوان گیاه حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانت در درمان مسمومیت تجربی سلنیوم انجام شد.
مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر ۳۲ موش در ۴ گروه مساوی: گروه کنترل، گروه دوم تجویز خوراکی سلنیت سدیم روزانه mg/kg۶، گروههای سوم و چهارم تجویز سلنیت سلنیم به میزان مشابه همراه با تجویز خوراکی عصاره هیدروالکلی چغندر قند با دوزهای بترتیب mg/kg ۵۰۰ و ۲۴۰ بمدت ده روز انتخاب شدند. در پایان مطالعه سطوح سرمی بیلی‌روبین تام، آسپارتات ترانسآمیناز (AST)، آلانین ترانسآمیناز ALT))، آلکالین فسفاتاز ALP))، مالون‌دی‌آلدئید (MDA)، گلوتاتیون پراکسیدازGPX) )، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و کاتالاز (CAT) اندازه‌گیری شدند. تغییرات آسیب شناسی در بافتهای کبد، کلیه، قلب، مغز، ریه، پوست و مو ارزیابی گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون One-way ANOVA و آزمون تعقیبی توکی تحلیل و ۰۵/۰P˂ معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: سطوح سرمی بیلی‌روبین تام، AST، ALT و ALP در گروه دریافت کننده عصاره ۵۰۰ به همراه سلنیت سدیم در مقایسه با گروه دریافت کننده سلنیت سدیم کاهش معنیداری را نشان داد (۰/۰۵(P˂ . غلظت GPX، SOD و CAT در گروه دریافت کننده عصاره ۵۰۰ به همراه سلنیت سدیم در مقایسه با گروه دریافت کننده سلنیت سدیم افزایش معنیداری را نشان داد (۰/۰۵(P˂. در گروه دریافت کننده عصاره ۵۰۰ به همراه سلنیت سدیم تغییرات پاتولوژیک در تمام بافتهای مورد مطالعه در مقایسه با گروه دریافت کننده سلنیت سلنیم کاهش معنیداری داشت (۰/۰۵(P˂.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که عصاره چغندر قند میتواند اثرات بیوشیمیایی، استرس اکسیداتیو و پاتولوژیک مسمومیت تجربی با سلنیت سدیم را کاهش دهد.
