TY - JOUR T1 - Assessment of hepatic fibrosis by transient elastography in rheumatoid arthritis patients receiving methotrexate TT - بررسی میزان فیبروز کبدی با روش الاستوگرافی گذرا در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید تحت درمان با متوتروکسات JF - HBI_Journals JO - HBI_Journals VL - 24 IS - 6 UR - http://sjku.muk.ac.ir/article-1-4999-fa.html Y1 - 2020 SP - 37 EP - 45 KW - Hepatic fibrosis KW - Rheumatoid arthritis KW - Transient elastography KW - Methotrexate N2 - زمینه و هدف: متوتروکسات، به طور عمده در درمان بیماری‌هایی نظیر آرتریت روماتوئید مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما پتانسیل سمیت کبدی آن همواره یک نگرانی مهم در مصرف این دارو بوده است. این مطالعه با هدف تعیین میزان فیبروز کبدی با استفاده از روش الاستوگرافی گذرا و ارتباط آن با دوز تجمیعی و مدت مصرف دارو در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید تحت درمان با متوترکسات انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه که به صورت توصیفی- تحلیلی (مقطعی) طراحی شده بود، بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید که بیش از 6 ماه تحت درمان متوتروکسات بودند، وارد مطالعه شدند. فیبروز کبدی با اندازه گیری سفتی کبد توسط روش الاستوگرافی گذرا (دستگاه فیبرواسکن) تعیین شد. بیماران بر اساس اندازه گیری سفتی کبد به دو گروه با و بدون فیبروز کبدی تقسیم و پارامترهای دموگرافیک، بالینی و بیوشیمیایی بین آن‌ها مقایسه گردید. ارتباط دوز تجمیعی و مدت زمان درمان با متوتروکسات با فیبروز کبدی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: بیماران شامل 51 نفر با میانگین سنی 9/95 ± 52/53 سال بودند. 44 نفر (86/3٪) از آن‌ها زن بود. دوز تجمیعی متوتروکسات در 45 بیمار (88/2%) کمتر از 4000 میلی‌گرم، 6 بیمار (11/8%) بیشتر از 4000 میلی‌گرم و میانگین مدت زمان مصرف دارو (40/94) ± 54/14 ماه محاسبه گردید. میانه سفتی کبد در آن‌ها (5/50 – 3/60)4/07 کیلوپاسکال بود. وجود فیبروز کبد در 11 بیمار (21/6%) مشاهده شد. ارتباط معنی‌داری بین وجود فیبروز کبدی با دوز تجمیعی (0/21P= ) و مدت زمان مصرف متوتروکسات (0/30P =) وجود نداشت. تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که با افزایش سطح سرمیALT شانس بروز فیبروز کبدی در بیماران بیشتر می‌شود (OR = 1.07; 95% CI: 1.01 to 1.13; p = 0.01 ). نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد فیبروز قابل­توجه و شدید کبدی در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید تحت درمان با متوتروکسات شایع نیست. افزایش مدت زمان مصرف و دوز تجمیعی متوتروکسات تأثیری در بروز فیبروز کبدی ندارد. با افزایش سطح ALT سرم در بیماران آرتریت روماتوئید، میزان سفتی کبد افزایش و شانس فیبروز کبدی بیشتر می‌شود. M3 10.29252/sjku.24.6.37 ER -