|
ارزیابی و پیش بینی روند بروز سرطان‌های معده، کلورکتال و مری با استفاده از مدل سری‌های زمانی در استان کردستان
|
مریم پرواره1    ، ستار رضایی2 ، دائم روشنی1 ، ابراهیم قادری1 ، بیژن نوری 3 |
1- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
2- مرکز تحقیقات عوامل محیطی مؤثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
3- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران. ، bijannuri@gmail.com |
|
|
چکیده: (2136 مشاهده) |
زمینه و هدف: سرطان‌های دستگاه گوارش به دلیل شیوع بالا و کشندگی زیاد از اهمیت خاصی در بسیاری از جوامع از جمله ایران برخوردار هستند. سرطان‌های معده، کولورکتال و مری به ترتیب از نظر بروز رتبه دوم، سوم و هشتم را در ایران برخوردار هستند. لذا با‌توجه به اهمیت موضوع در این مطالعه به مدل‌بندی فراوانی موارد جدید این سرطان‌ها و پیش‌بینی آن‌ها در آینده در استان کردستان پرداخته شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی تعداد موارد بروز یافته سرطان‌های معده، مری و کولورکتال در دوره آوریل 2000 تا مارچ 2017 مورد تحلیل قرار گرفته است. برای مدل‌بندی داده‌های سری‌های زمانی سرطان‌های ذکر شده از مدل autoregressive integrated moving average (ARIMA) وseasonal autoregressive integrated moving average (SARIMA) با رویکرد Box-Jenkins استفاده شده است. پس از تعیین مدل مناسب تعداد موارد جدید این سرطان‌ها تا مارچ 2020 پیش‌بینی شده است. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار R-3.4.2 انجام شد.
یافته ها: در دوره زمانی مورد مطالعه تعداد 6439 مورد سرطان دستگاه گوارش ثبت شده است که از بین آن‌ها سه سرطان مورد بررسی در این مطالعه یعنی معده، مری و کولورکتال به‌ترتیب با 2548، 1722 و 989 مورد بیشترین فراوانی را دارا بودند. بهترین مدل‌های برازش داده شده به سرطان‌های معده، کولورکتال و مری به‌ترتیب عبارت بودند از SARIMA(0, 1, 1)(0, 0, 1)4، SARIMA(3, 1, 0)(0, 0, 1)4 و ARIMA(0, 1, 1). پیش‌بینی می‌شود که روند بروز این سرطان‌ها تا مارچ 2020 دارای روندی صعودی با شیب ملایم باشند.
نتیجه گیری: بروز قابل ملاحظه سرطان‌های معده، کلورکتال و مری و همچنین روند رو به رشد آن‌ها در زمان پیش‌بینی شده می‌تواند زنگ خطری جدی باشد؛ بنابراین، اجرای برنامه‌های غربالگری به ویژه در گروه‌های پرخطر، تشخیص زود هنگام بیماری، آگاه سازی عمومی و کنترل عوامل خطر بیماری جهت جلوگیری از ادامه این روند ضروری است. |
|
| واژه‌های کلیدی: سرطان معده، سرطان کلورکتال، سرطان مری، سری‌های زمانی، کردستان |
|
|
متن کامل [PDF 655 kb]
(1072 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1398/8/17 | پذیرش: 1398/10/9 | انتشار: 1399/5/1
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
