1- گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 2- گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، nikaeen@hlth.mui.ac.ir 3- گروه آمار و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 4- گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
چکیده: (3595 مشاهده)
زمینه و هدف: امروزه بحران آب یکی از موانع اصلی برای توسعه اقتصادی-اجتماعی و امنیت غذایی در بسیاری از نقاط دنیا به‌ویژه نواحی خشک و نیمه خشک از جمله ایران است. در چنین شرایطی، استفاده مجدد از فاضلاب برای کشاورزی یک گزینه مهم برای تأمین آب است؛ اما فاضلاب تصفیه شده ممکن است حاوی انواع میکرو ارگانیسم‌های بیماری‌زای تهدیدکننده سلامتی انسان باشد. در مطالعه حاضر به صورت میدانی، تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه شده بر روی کیفیت میکروبی خاک و محصولات (ذرت و برگ ذرت) در مقایسه با آبیاری با آب شیر، از طریق یک سیستم غرقابی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: کلیفرم کل و مدفوعی و اشرشیاکلی به عنوان باکتریهای شاخص در پساب تصفیه شده، خاکهای آبیاری شده و ذرت برداشت شده پایش شدند. با استفاده از ترکیب روشهای کشت و مولکولی، ردیابی سالمونلا و شیگلا در نمونه ها انجام شد. آنالیز داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 در سطح معناداری 5 درصد انجام شد. آزمون من-ویتنی(Man-Whitney) جهت ارزیابی اختلاف پارامترهای میکروبی در پلاتهای آبیاری شده با دو نوع آب مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین غلظت اشرشیاکلی در پساب Log MPN/100 ml) 3/5 (مطابق مقدار پیشنهادی سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای آبیاری محصولات تند رشد (105≥اشرشیاکلی در هر 100 میلی لیتر) بود. اگرچه کیفیت میکروبی خاک تحت تأثیر آبیاری با پساب قرار گرفت (p < 0.05)؛ اما غلظتهای نسبتاً پایینی از اشرشیاکلی در نمونه های خاک یافت شد. اشرشیاکلی در هیچکدام از نمونه های ذرت یافت نشد. نمونه های برگ ذرت برداشت شده از یکی از پلاتهای آبیاری شده با پساب، آلوده به اشرشیاکلی بودند. هیچکدام از نمونه های پساب، خاک و محصول آلوده به باکتریهای پاتوژن نبودند. نتیجه گیری: بر اساس پارامترهای آنالیز شده، پساب تصفیه شده ثانویه می‌تواند به عنوان یک منبع جایگزین جهت آبیاری ذرت مورد استفاده قرار گیرد.
