چکیده

  زمینه و هدف : اختلال در ریتم خواب علاوه بر تهدید سلامت انسان، در کارکردهای اجتماعی نیز خدشه وارد نموده و باعث ناهنجاریهای روانی- اجتماعی بسیار می‌گردد. به نظر می‌رسد برخی گروههای ویژه بیشتر دچار بی‌خوابی می‌شوند، که در میان این گروهها، دانشجویان گروه پزشکی و پیرا پزشکی نیازمند توجه ویژه هستند.

  روش بررسی : این مطالعه یک مطالعه مقطعی (توصیفی- تحلیلی) بود. حجم نمونه 244 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک وارد مطالعه شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها یک پرسشنامه محقق ساخته جهت غربالگری وضعیت بی‌خوابی بر اساس معیارهای DSM-IV بود . پس از مراجعه حضوری به نمونه‌ها و کسب رضایت آنها جهت شرکت در مطالعه پرسشنامه‌ها تکمیل گردید. داده‌ها پس از جمع‌آوری با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.�

  یافته‌ها : 3/37٪ نمونه‌ها مذکر و 7/62٪ مؤنث بودند. میانگین سنی نمونه‌ها 6/2±01/22 سال بود. رابطه معنی‌داری بین سن و جنس و وجود بی‌خوابی در نمونه‌ها دیده نشد. در کل 4/57٪ از نمونه‌ها دارای مشکل بی‌خوابی بودند که از این تعداد 7/66٪ ساکن خوابگاه و 8/36٪ ساکن منزل شخصی بودند که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود (001/0 p< ). بیشترین نوع بی‌خوابی ذکر شده اشکال در به خواب رفتن بود که در 4/76٪ نمونه‌های دارای مشکل بی‌خوابی ذکر شد. بیشترین عامل زمینه‌ساز بی‌خوابی در نمونه‌ها اضطراب با 35٪ بود. بین وجود بی‌خوابی و رشته تحصیلی رابطه معنی‌داری دیده شد (01/0 p< ). بین افزایش مدت اقامت در خوابگاه و میزان بی‌خوابی در افراد، رابطه معنی‌داری وجود داشت (01/0 p< ). اما بین افزایش تعداد هم اتاقی‌ها و بی‌خوابی رابطه معنی‌دار دیده نشد.

  نتیجه‌گیری : با توجه به شیوع بالای بی‌خوابی در دانشجویان در مطالعه حاضر، لازم است با شناسایی و رفع معضلات و مسائل تأثیرگذار در آسایش فکری و جسمی این دانشجویان خصوصاً دانشجویان ساکن در خوابگاهها در جهت بهبود پیشرفت تحصیلی دانشجویان اقدام نمود.