زمینه و مقدمه: سر و صدا شایع ‌ترین و در عین حال قابل پیشگیری‌ ‌ترین آلاینده فیزیکی محیط کار در دنیا محسوب می‌گردد. با وجود آنکه تجهیزات حفاظت شنوایی آخرین راهکار برای پیشگیری از افت شنوایی هستند، ولی بیشتر کارکنان از این تجهیزات به طور مناسب و مداوم استفاده نمی ‌کنند. هدف از این مطالعه تعیین تاثیر مداخله آموزشی تئوری ‌محور بر میزان استفاده از وسایل حفاظت شنوایی در کارگران کارخانجات تولید لوازم یدکی خودرو شهرک‌ های صنعتی شهر قزوین بود.

روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه تجربی بود که با استفاده از روش نمونه‌ گیری تصادفی 120 کارگر از دو کارخانه تولید لوازم یدکی خودرو شهرک صنعتی البرز و کاسپین قزوین برای شرکت در آن انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ ها شامل سوالات دموگرافیک و پرسشنامه خود ایفاء به منظور سنجش غیرمستقیم سازه‌ های تئوری رفتار برنامه ‌ریزی شده بود. برنامه مداخله شامل 2 جلسه آموزش گروهی به مدت 90 دقیقه به همراه کتابچه آموزشی هدفمند بود. داده‌ های گردآوری شده در مقاطع زمانی مختلف با نرم افزار SPSS نسخه 20 و آزمون ‌های آماری کای اسکوئر، تی زوجی و مستقل و آنالیز واریانس تحلیل شدند.

نتایج: بعد از مداخله آموزشی میانگین سازه ‌های نگرش (از 3/17 ± 0/36 به 8/22 ± 5/64)، هنجارهای انتزاعی (از 7/10 ± 5/28 به 4/12 ± 8/46)، کنترل رفتاری درک شده (از 3/19 ± 8/41 به 5/21 ± 1/72)، قصد رفتاری (از 1/3 ± 6/3 به 8/3 ± 5/7) و میزان استفاده از گوشی حفاظت شنوایی به طور معنی ‌داری در گروه تجربی افزایش یافت (001/0 >  P).                                

نتیجه‌ گیری: مداخله آموزشی بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ ریزی شده استفاده از وسایل حفاظت شنوایی را در کارگران افزایش می ‌دهد و طراحی برنامه ‌های آموزشی بر اساس نظریه مذکور به منظور افزایش کاربرد وسایل حفاظت فردی در کارگران پیشنهاد می ‌شود. 

کلمات کلیدی: وسایل حفاظت شنوایی، تغییر رفتار، آموزش سلامت، افت شنوایی ناشی از سر و صدا.

وصول مقاله:20/5/95 اصلاحیه نهایی:1/12/95 پذیرش:2/12/95