زمینه و هدف : هنگامی که دو یا چند دارو به طور همزمان به منظورهای مختلف مانند درمان، پیشگیری و تشخیص مصرف میشوند و ممکن است بر روی همدیگر اثر مساعد یا نامساعد بگذارند، گاهی تعدادی از تداخل اثر داروها امکان دارد منجر به بروز واکنشهای نامطلوب، زیانآور و تهدیدکننده حیات گردد. این پژوهش به منظور بررسی تداخلهای دارویی در نسخ پزشکان شاغل در استان کردستان در سال 1379 انجام شد.
روش بررسی : این مطالعه توصیفی بوده است و 1800 نسخه پزشکان از مجموع نسخی (12386) که دارای تداخل دارویی بودند به عنوان نمونه بصورت تصادفی مورد بررسی قرار گرفت ابزار گردآوری دادهها چک لیست بود که با بررسی اطلاعات مورد نظر در آنها ثبت گردید. دادهها پس از جمعآوری با نرم افزار آماری SPSS win مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها : این تحقیق نشان داد که 5/8% کل نسخ تجویز شده (145000) توسط پزشکان در استان کردستان دارای تداخل دارویی میباشند. نسخ پزشکان شاغل در شهرستان سنندج با 34/9% بیشترین تداخل دارویی و نسخ پزشکان شاغل در دیواندره با 1/7% کمترین تداخل دارویی را داشتند و 4/89% تداخل داروییها در نسخ پزشکان مرد و 6/10% آن در نسخ پزشکان زن مشاهده گردید. از مجموع تداخلهای دارویی مشاهده شده به ترتیب 6/15% مربوط به تداخل شدید، 6/32% مربوط به تداخل متوسط و 8/41% مربوط به تداخل دارویی خفیف بود. نتایج این تحقیق نشان داد نسخ دارای تداخل آتنولول ( Atenolol ) با NSAID ها با 9/11% دارای بیشترین تداخل دارویی از نوع متوسط و تداخل پنیسیلین با تتراسیکلین و داکسیسیلکلین با 5/5% دارای بیشترین تداخل شدید و آسپیرین با دیفن هیدرامین و اکسپکتورانت با 4% دارای بیشترین تداخل از نوع خفیف بودند.
نتیجهگیری : برای کاهش تداخلهای دارویی در نسخ پزشکان بنظر میرسد با اجرای برنامههای آموزشی بصورت خودآموزی، کارگاه، کنفرانس برای پزشکان، بررسی نسخ آنان و اعلام نتیجه بررسی به آنان بخصوص تداخلهای مشاهده شده میتواند از تجویز داروهایی که با هم تداخل اثر دارند، جلوگیری نماید در ضمن میتوان با راهاندازی واحدهای اطلاعرسانی دارویی و بررسی نسخ در سطح دانشکده پزشکی و برنامهریزی آموزشی در زمینه نحوه تجویز و مصرف منطقی دارو برای آموزش دانشجویان پزشکی قبل از شروع دوره اینترنی اهمیت بروز تداخلهای داوریی در نسخ را به آنان هشدار داد.
کلید واژهها : پزشک، نسخ، تداخل دارویی
وصول مقاله: 15/5/84 اصلاح نهایی: 12/2/85 پذیرش مقاله: 27/2/85
Rashidi K, Senobar Tahaee S. Assessment of drug interactions in medical insurance prescriptions in Kurdistan province in 2000. SJKU 2005; 10 (3) :78-84 URL: http://sjku.muk.ac.ir/article-1-233-fa.html
رشیدی کیومرث، صنوبرطاهایی نجم الدین. بررسی میزان تداخلهای دارویی مشاهده شده در نسخ بیمهای پزشکان استان کردستـان در سال 1379. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان. 1384; 10 (3) :78-84