چکیده

  زمینه و هدف: در بیمارانی که بیماری مزمن مثل نارسایی مزمن پیشرفته کلیه دارند، افرایش عملکرد و سلامتی باید هدف اصلی مراقبت و درمان باشد. با این حال وضعیتهای عملکردی بیماران تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده اغلب پائین‌تر از حد نرمال می‌باشد. هدف این پژوهش تعیین میزان تأثیر آموزش مراقبت از خود در کاهش مشکلات جسمی و بهبود کیفیت زندگی بیماران تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده می‌باشد.

  روش بررسی : این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که در یک گروه به صورت پیش آزمون- پس آزمون در بیمارستانهای آموزشی منتخب شهر تهران در سال84- 83 انجام گرفته است. بدین منظور 32 بیمار تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده بصورت غیر تصادفی و مبتنی بر هدف با توجه به ویژگیهای واحدهای مورد مطالعه انتخاب گردید. پس از انتخاب نمونه، واحدهای مورد پژوهش در دو نوبت به فاصله دو هفته قبل از شروع دیالیز با استفاده از پرسشنامه­های تعیین نیازهای آموزشی، پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی و چک لیست مورد بررسی قرار گرفتند. سپس یک برنامه آموزشی بر اساس مشکلات تعیین شده و ویژگیهای افراد تحت مطالعه تدوین گردید و در طی دو جلسه، آموزشهای لازم توسط پژوهشگر و اساتید راهنما و مشاور به آنها ارائه گردید. بعد از پایان آموزش شاخصهای آزمایشگاهی بصورت میانگین دو ماهه بعد از آموزش، کیفیت زندگی دو ماه بعد از آموزش و چک لیستها در دو نوبت به فاصله دو هفته (هفته‌های سوم و پنجم) مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم افزار آماری spss و آزمون­های آماری T جفت و مک نمار استفاده شد.

  یافته‌ها : یافته ها نشان دهنده کاهش قابل توجهی در مشکلاتی همانند: بالا بودن اوره (000/0= p )، اسید اوریک(001/0= p )، فسفر (002/0= p )، پتاسیم (048/0= p )، اضافه وزن بین دو جلسه دیالیز (000/0= p )، فشار خون سیستول (001/0= p ) و دیاستول (003/0= p )، ادم (042/0= p )، خارش پوست (042/0= p )، مشکلات موضعی مسیر عروقی (007/0= p ) و افزایش کیفیت زندگی (001/0= p ) می‌باشد.

  نتیجه‌گیری : اجرای برنامه آموزشی مراقبت از خود در بیماران تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده می‌تواند در کاهش مشکلات و افزایش کیفیت زندگی مؤثر باشد.

  کلید واژه‌ها : آموزش، مراقبت از خود، کیفیت زندگی، همودیالیز

  وصول مقاله: 31/3/84 اصلاح نهایی: 31/3/85 پذیرش مقاله: 4/4/85