زمینه و هدف: نان غذای اصلی مردم ایران است. مصرف نان 70 درصد پروتئین و 20 درصد کالری مورد نیاز بدن را تأمین مینماید. مقدار روی خاک های کشاورزی ایران کمتر از 7/0 میلیگرم در کیلوگرم خاک میباشد در حالیکه مقدار استاندارد روی در خاک بیش از یک میلیگرم در کیلوگرم میباشد. این مطالعه به منظور ارزیابی اثر غنی سازی خاک با ترکیبات روی در سطح سرمی روی جامعه طراحی و اجرا گردید.
روش بررسی: در مرحله اول خاک کشاورزی با مقادیر 15 کیلوگرم در هکتار سکسوترین آهن، 40 کیلوگرم در هکتار سولفات منگنز و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی غنیسازی گردید. مقدار روی آرد مصرفی جامعه تحت مداخله در قبل و در حین مطالعه با روش اکسیداسیون خشک بوسیله دستگاه جذب اتمی مورد اندازهگیری قرار گرفت. جمعیت روستایی به تعداد 1795 نفر از شهرستان ارومیه ایران انتخاب و با ایجاد آمادگی مورد مداخله قرار گرفتند. از یک دهم جمعیت قبل و بعد از مداخله نمونه خون تهیه و سرم خون جدا شد. و مقدار روی با استفاده از کیت Randox کشور انگلستان بوسیله دستگاه اتوآنالیز و Hitadin704 اندازهگیری شد. روش مطالعه کار آزمائی صحرایی و دادههای حاصل از مطالعه با محاسبه میانگین، انحراف معیار و فاصله اطمینان 95 درصد برای گروه های سنی و جنسی و کل جامعه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله مقایسه گردید.
یافتهها: میانگین روی سرم خون قبل و بعد از مداخله به ترتیب 05/80 و 73/109 میکروگرم در دسیلیتر خون با فاصله اطمینان (59/85 و 50/74)=CI و (89/116 و 58/102)=CI بوده و با 0001/0p< اختلاف بین دو میانگین معنیدار مشاهده گردید. میانگین روی سرم در زنان و مردان قبل از مداخله 23/75 و 92/87 و با 028/0p= اختلاف میانگین بین دو گروه معنیدار بود. میانگین روی سرم بعد از مداخله در زنان و مردان به ترتیب 39/103 و 66/108 و با 818/0P= اختلافی بین میانگین سطح سرمی روی مشاهده نگردید. اختلاف میانگین سطح سرم برای زنان و مردان قبل و بعد از مداخله به ترتیب با 0001/0p< و 001/0p<
معنیدار بود.
نتیجهگیری: استفاده از ترکیبات روی به عنوان غنیسازی خاک منجر به بهبود استانداردهای روی محصول گندم شده و استفاده مستمر شش ماهه جامعه از آرد گندم غنی شده باعث افزایش سطح سرمی روی در تمام گروههای سنی و جنسی جامعه گردید.
وصول مقاله: 14/7/84 اصلاح نهایی: 30/5/85 پذیرش مقاله: 19/6/85
Salari Lak S, Hasimi A, Ghafarzadeh J, Banihabib E K, Asadi B, Esmaielzadeh M. Role of wheat enrichment with zinc compounds in changes of zinc blood level in general population. SJKU 2006; 11 (3) :49-56 URL: http://sjku.muk.ac.ir/article-1-132-fa.html
سالاری لک شاکر، حمیصی عبدالمجید، غفارزاده جلال، بنی حبیب ابراهیم خلیل، اسدی باقر، اسماعیل زاده مسعود. نقش غنی سازی گندم با ترکیبات روی در تغییرات سطح خونی روی جامعه. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان. 1385; 11 (3) :49-56